قانونگذار به منظور بهبود وضع اقتصادی و پشتیبانی از بخشهای تولیدی و پیشگیری از ورشکستگی مشاغل شخصی و افزایش موقعیتهای شغلی، موضوعی در باب مشخص کردن مالیات بیان میکند که به آن نرخ صفر مالیاتی گفته میشود.
این نرخ به معنی این میباشد که شخص تعیین کننده قانون با به کارگیری سیاستهای مالیاتی و اقتصادی و برای پشتیبانی از تولید کننده و سرمایه گذار، در بازه زمانی مشخصی این افراد را از پرداخت مالیات معاف میکند. مدت زمان این معافیت به واسطه شخص قانونگذار مشخص میشود.
نرخ صفر مالیات و معافیت مالیاتی چه تفاوتی باهم دارند؟
یک بنگاه اقتصادی حتی زمانی که در بازه زمانی مشخصی هیچ نوع فعالیتی نداشته است، باز هم ملزم است در پایان سال اقتصادی، اظهارنامه را حتی به صورت سفید و بدون ثبت هیچ نوع فعالیتی، به اداره امور مالیاتی تحویل دهد. پس نداشتن فعالیت مالی به معنای نرخ صفر مالیاتی نیست. همچنین اگر این اظهارنامهها به اداره امور مالیاتی تحویل داده نشود، بنگاههای اقتصادی مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد. اما نرخ صفر مالیاتی همانطور که قبلتر به آن اشاره شد، مخصوص شرکتهای اقتصادی است که غیردولتیاند. به این صورت از مشاغل شخصی حمایت میشود.
البته که بنگاههای غیر دولتی هم موظف میباشند در پایان دوره مالی خود اظهارنامه را به اداره امور مالیاتی تحویل دهند. بعد از ارائه اظهارنامه، مالیات آنها بر طبق نرخ صفر احتساب و اعلام میگردد. اما معافیت مالیاتی بحث جداگانه و متفاوتی میباشد. بعضی از مشاغل و افراد، برای مثال شخصی که به فعالیتهای مرتبط با تولید گندم مشغول است، برای همه زمانها و به طور کلی از پرداختن مالیات معاف است. ولی نرخ صفر مالیاتی به صورت موقتی بوده و زمان آن مشخص است (ماده ۱۳۳ قانون مالیاتهای مستقیم)
بازه زمانی اجرای نرخ صفر مالیاتی
این نرخ برای بنگاههای تولیدی غیر دولتی و خدماتی، مثل بیمارستانها و مراکز گردشگری، از زمان شروع استفاده به مدت پنج سال اجرا میشود و بعد از اتمام این پنج سال، بنگاههای مربوطه مانند دیگر بنگاهها میبایست مالیات بپردازند.
نرخ صفر مالیاتی در نواحی کم توسعه
مناطق کم توسعه که شامل استان، شهر، شهرستان، بخش و… است به وسیله سازمان مدیریت کشور و وزارت امور مالی و اقتصادی، با در نظر گرفتن معیارهایی مثل نرخ بیکاری و سرمایه گذاری برای تولید، مشخص میشوند که نیازمند تایید هیات وزیران نیز میباشد.
در صورتی که در مناطق کم توسعه مشاغل و بنگاههای تولیدی و مالی راه اندازی شود، این بنگاهها قادر خواهند بود از قوانین نرخ صفر مالیاتی در طول مدت ۱۰ سال استفاده کنند تا در این مدت زمان با نپرداختن مالیات، مشاغل آنها توسعه یابد.
نکته در رابطه با نرخ صفر مالیاتی:
طبق بند ث ماده قوانین مالیات، در نواحی کم توسعه اگر بنگاه اقتصادی پس از 10 سال، سود ده نباشد. در مجموع درآمد آن به میزان 2 برابر سرمایه اولیه نرسیده باشد، قانون نرخ صفر مالیاتی در مورد این بنگاهها هم چنان اجرا میشود.
ادامه بند به شرح زیر است:
دیگر بنگاههای سایر نواحی نیز بعد از پایان دوره استفاده از نرخ صفر مالیاتی تا وقتی که مجموع درآمد آنها که شامل مالیات میشود برابر با سرمایه ثبت شده باشد، شامل معافیتهای خاص میشوند. بر طبق این بند، نصف یا 50 درصد مالیات بنگاههای گفته شده، در سالهای بعدی از دوره احتساب مالیات با نرخ صفر، شامل پرداخت مالیات با نرخ تعیین شده در ماده 105 (یعنی 25 درصد)، احتساب میگردد.
نرخ صفر مالیاتی در ناحیه ویژه اقتصادی
بنگاهها و شرکتهای اقتصادی، زمانی که در نواحی ویژه اقتصادی تاسیس شوند یا در این مناطق وجود داشته باشند، قادر خواهند بود برای مدت ۲ سال از قوانین نرخ صفر مالیات، استفاده کنند. این کار به این جهت است که کسب و کار آنها توسعه سریعتری به خود بگیرد. همچنین در نهایت موقعیتهای شغلی و فعالیتهای تولیدی گسترش یابد و پیشرفت کند. بر طبق بند پ ماده قوانین مالیات، اگر بنگاههای اقتصادی در ناحیه ویژه اقتصادی و در مناطق کم توسعه تاسیس شده باشد به بازه زمانی آن ۳ سال بیشتر میشود.
الزام در تحویل اظهارنامه مالیاتی
تمامی افراد و مشاغلی که از قانون نرخ صفر مالیاتی استفاده میکنند مکلف اند در زمان مقرر شده، اظهارنامه مالیاتی را تحویل دهند. قانون نرخ صفر مالیاتی به معنای عدم تحویل اظهارنامه نیست. بند ب از ماده ۱۲۳ قوانین مالیات، نرخ صفر مالیاتی برای بنگاههای تولیدی و خدماتی که بیش از ۵۰ نفر کارگر دارند. همچنین دیگر مراکز که در این ماده در نظر گرفته شده، شرایطی در نظر گرفته است. اگر این بنگاهها در دوره زمانی تعیین شده برای معافیت، هر سال در مقابل سال پیش کارمندان شاغل خود را ۵۰ درصد که کمترین میزان در نظر گرفته شده است بیشتر کنند، در برابر هر سال بیشتر شدن کارمندان مشغول به کار، یک سال به دوره معافیت اضافه خواهد شد. این ماده برای رفع مشکلات بر سر راه اشتغال زایی، ابزاری بسیار مفید و کارآمد میباشد.
منابع: