حقوق و دستمزد
مفهوم حق جذب کارکنان چیست؟
حق جذب قانون کار همانطور که از عنوان آن مشخص است، یکی از مزایایی است که برخی از کارفرماها در قوانین کاری به کارکنان خود اعطا می‌کنند. این حق، به عنوان پرداختی فوق‌العاده به کارمندان ارائه می‌شود که در زمینه‌های مختلف، از جمله تخصص‌های فنی، مدیریتی، فروش و بازاریابی و … مهارت دارند و در بازار کار، برای جذب و نگه‌داشت این نیروها، رقابت بسیار شدیدی بین کارفرمایان وجود دارد.
در ادامه مقاله درباره حق جذب و مسائل مربوط به آن صحبت خواهیم کرد.
حق جذب جیست؟
همانطور که گفته شد، حق جذب یکی از مزایایی است که برخی از کارفرماها به کارکنان خود اعطا می‌کنند. در بسیاری از موارد، حق جذب به صورت توافقی بین کارفرما و کارمند تعیین می‌شود و میزان آن، بسته به شرایط بازار کار و توانایی مالی کارفرما، متفاوت است. به عبارت دیگر، هرچه شرایط بازار کار به سمت کمبود نیرو و تقاضای بالاتر از نیروی متخصص حرکت کند، مبلغ حق جذب نیز بیشتر خواهد شد.
در ایران، مفهوم حق جذب قانون کار به صورت رسمی تعریف نشده است ولی در برخی شرکت‌ها و بخش‌هایی از بازار کار، این مفهوم به کار می‌رود و به کارمندانی که مهارت‌های خاصی دارند و به آن‌ها احتیاج بیشتری دارد، پاداشی اعطا می‌شود.
به طور کلی، حق جذب در بسیاری از کشورها به عنوان یک مزیت برای جذب و نگه‌داشت نیروهای ماهر در بازار کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند که در برخی موارد، ممکن است نیاز به پرداخت مالیات و بیمه برای حق جذب وجود داشته باشد، اما این موضوع به شرایط و قوانین هر کشور بستگی دارد.
انواع فوق‌العاده حق جذب
حق جذب فوق العاده به دو دسته تقسیم می‌شود: بر اساس پست سازمانی و یا بر اساس شایستگی فردی.
۱. پست سازمانی: حق جذب بر اساس پست سازمانی، به معنای تعیین پرداختی فوق العاده برای یک پست خاص در سازمان است. در این روش، فردی که پست سازمانی را تصدی می‌کند در نظر گرفته نمی‌شود و بر اساس شاخص‌هایی مانند گستردگی فعالیت سطح سازمانی، پاسخگویی به ارباب رجوع، سطوح ارتباطات سازمانی، ریسک پذیری و حساسیت شغلی، میزان استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی سازمانی و دیگر عوامل مشابه، برای هر پست سازمانی، میزان حق جذب تعیین می‌شود. این امتیاز برای هر پست سازمانی در نرم‌افزار تشکیلات ثبت می‌شود و در هنگام جذب نیرو، به عنوان یکی از معیارهای انتخاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۲. شایستگی فردی: در این حالت، حق جذب بر اساس توانایی ها، تجربیات و مهارت‌های خاص فرد در حوزه‌ی کاری مشخص پرداخت می‌شود. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است برای جذب یک کارمند با تجربه و مهارت بالا در یک حوزه خاص، مانند فناوری اطلاعات، حق جذب فوق العاده پرداخت کند.
لازم به ذکر است که هر شرکت و سازمان ممکن است معیارهای خاص خود را برای پرداخت حق جذب فوق العاده داشته باشد.
پرداخت فوق العاده جذب در کارگاه‌های دارای طرح طبقه بندی مشاغل
در طرح طبقه بندی مشاغل، هر شغل در یکی از طبقات مشاغل قرار می‌گیرد که بر اساس سطح سختی، پیچیدگی، تخصص، و سایر عوامل مشخص می‌شود. برای هر شغل، یک امتیاز مشخص می‌شود که براساس این امتیاز، میزان مزد مبنای شغل تعیین می‌شود.
حق جذب نیز بر اساس مزد مبنای شغل محاسبه می‌شود و در کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل را پیاده‌سازی کرده‌اند، حق جذب به عنوان یکی از مزایای پرداختی برای کارکنان محاسبه می‌شود.
در این کارگاه‌ها، پرداخت حق جذب غیر از حقوق و مزد مبنا مجاز نمی‌باشد. بنابراین پرداخت هرگونه مزایای تبعی مزد مانند عیدی، پاداش، اضافه کاری و سنوات، در محاسبه حق جذب در نظر گرفته نمی‌شود.
در مقابل، در کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل را پیاده‌سازی نکرده‌اند، حق جذب بر اساس توافقی بودن و براساس مذاکره با کارفرما تعیین می‌شود. همچنین ممکن است شامل پرداخت هرگونه مزایای تبعی مزد مانند عیدی، پاداش، اضافه کاری و سنوات باشد.
حق جذب در فیش حقوقی
روش ثبت اقلام حق السعی و حق جذب در فیش حقوقی کارگران توسط سازمان کارفرما بایستی به شکل جامع و دقیق صورت پذیرد. در این روش، تمامی اقلام حق السعی کارگران به صورت جداگانه در فیش حقوقی ثبت شده و مبالغ مربوط به هر یک از آن‌ها جداگانه درج می‌شود. به علاوه، تمامی کسورات کارگران نیز در فیش حقوقی درج می‌شود.
از جمله اقلامی که در فیش حقوقی بایستی درج شود، حق جذب نیز محسوب می‌شود. این امر به دلیل تاثیر آن در مزایای تبعی مزد و کسورات کارگران بسیار حائز اهمیت است. با درج حق جذب در فیش حقوقی، مبلغ مربوط به آن نیز به صورت جداگانه درج و اعلام می‌شود. به این ترتیب، کارگران می‌توانند به راحتی مزایای تبعی مزد خود را محاسبه کرده و همچنین در صورت وجود کسورات، اطلاعات لازم را از فیش حقوقی خود بدست آورند.
بنابراین، سازمان کارفرما بایستی در فرآیند صدور فیش حقوقی، تمامی اقلام حق السعی کارگران به صورت دقیق و جداگانه درج کرده و همچنین حق جذب را نیز در فیش حقوقی ثبت نماید. این اقدامات نه تنها به ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به کارگران کمک می‌کند، بلکه به پایبندی به قوانین و مقررات مربوط به حقوق کارگران نیز کمک می‌کند.
حق جذب در اضافه کاری
همانطور که در بخش‌های قبلی ذکر شد، در کارگاه‌های بدون طرح طبقه‌بندی مشاغل، حق جذب به عنوان یکی از اقلام مزد ثابت در نظر گرفته می‌شود. همچنین در محاسبه مبالغ اضافه کار کارگران تأثیر دارد. اما در کارگاه‌های دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل، حق جذب به عنوان یکی از مواردی که در بند ۶ ضوابط نحوه برقراری و پرداخت فوق‌العاده جذب (بازار کار) مشخص شده، جزو مزد ثابت محسوب نمی‌شود و در محاسبه اضافه کار کارگران تأثیری ندارد.
آیا حق جذب شامل بیمه نیز می‌شود؟
حق جذب یکی از اقلامی است که در تمامی کارگاه‌ها باید محاسبه و پرداخت شود، بدون توجه به اینکه آیا طرح طبقه بندی مشاغل در آن کارگاه وجود دارد یا خیر. این حق همچنین باید در محاسبه حق بیمه کارگران در نظر گرفته شود؛ زیرا تاثیر مستقیمی در مبالغ پرداختی توسط کارفرما و کارگر دارد. این موضوع باعث افزایش میانگین حق بیمه تامین اجتماعی کارگر می‌شود. همچنین تاثیر مستقیمی در محاسبه مستمری بازنشستگی، بیمه از کارافتادگی و بیمه بیکاری کارگر دارد.
در واقع، با اضافه کردن حق جذب به محاسبات بیمه، می‌توان تضمین کرد که مبالغ پرداختی به کارگران در نظر گرفته شده و افزایش می‌یابد. همچنین، این کار باعث افزایش درآمد کارفرما نیز می‌شود که می‌تواند به نوبه خود تاثیر مستقیمی در افزایش حقوق و مزایای کارگران داشته باشد. در نتیجه، بهبود شرایط مالی و اقتصادی کارگران و کاهش نرخ بیکاری و افزایش سطح رفاهی آنان از جمله اهداف قابل تحقق است.
سخن آخر
حق جذب یکی از مزایایی است که برخی کارفرماها در قوانین کار به کارکنان خود اعطا می‌کنند. این حق به صورت توافقی بین کارفرما و کارمند تعیین می‌شود و میزان آن، بسته به شرایط بازار کار و توانایی مالی کارفرما، متفاوت است. حق جذب به دو دسته تقسیم می‌شود: بر اساس پست سازمانی و یا بر اساس شایستگی فردی.
در طرح طبقه بندی مشاغل، هر شغل در یکی از طبقات مشاغل قرار می‌گیرد. این طبقه بندی بر اساس سطح سختی، پیچیدگی، تخصص، و سایر عوامل مشخص می‌شود. برای هر شغل، یک امتیاز مشخص می‌شود که بر اساس آن، میزان حقوق و مزایای اضافی تعیین می‌شود. این شیوه طبقه بندی به کارفرماها این امکان را می‌دهد تا به معاشات کارمندان خود به صورت منصفانه‌تری پرداخت کنند. علاوه بر این به میزان دقیقی از تخصص و مهارت کارکنان خود برای تعیین حقوق و مزایای اضافی دست پیدا کنند.
در این مقاله به معرفی حق جذب و برخی از جوانب آن پرداخته شد. امیدواریم با خواندن این مقاله به اطلاعات شما افزود‌‌ه شده باشد.
منابع:
فرم مشاوره رایگان
مقالات
ویديوهای رایگان
محصولات
راهنمای سایت
استعلام گواهینامه
تماس با ما
درباره ما
