مالیات
مالیات بر دارایی چیست؟ انواع آن و قوانین مرتبط
مالیات بر دارایی نوعی مالیات است که به دارایی‌هایی اعم از اموال، سرمایه و سایر دارایی‌های مشابه تعلق می‌گیرد. مالیات بر دارایی ممکن است بر اساس ارزش خالص دارایی یا ارزش دارایی‌ها در یک زمان خاص محاسبه شود. در بسیاری از موارد، ارزش دارایی‌ها به صورت کلی و با در نظر گرفتن مالیات بر درآمد، مالیات بر میراث و سایر مالیات‌ها محاسبه می‌شود.
به عنوان مثال، در برخی کشورها، مالیات بر دارایی ممکن است به عنوان مالیات بر املاک و مستغلات محل سکونت افراد در نظر گرفته شود. در کشورهای دیگر، مالیات بر دارایی می‌تواند به عنوان مالیات بر ارزش سهام، اوراق بهادار یا دارایی‌های مالی دیگر اعمال شود. مقادیر و نرخ مالیات بر دارایی می‌توانند بسته به قوانین و مقررات هر کشور متفاوت باشند.
انواع مالیات بر دارایی کدامند؟
مالیات بر دارایی در قانون مالیاتی کشور مبحث پنج فصلی است و شامل 49 ماده قانونی می‌شود، هرچند برخی از این مواد حذف شده اند. مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر به عنوان دو نوع اصلی از مالیات بر دارایی، به عنوان موارد مهم ترین این انواع مالیات ها محسوب می شوند و در ادامه بر روی هر یک از آنها بیشتر تاکید می‌کنیم. در ادامه، تعدادی از انواع مالیات بر دارایی رایج را ذکر می‌کنم:
مالیات بر املاک و مستغلات:
این نوع مالیات به ارزش املاک و مستغلات اعم از ساختمان‌های مسکونی و تجاری، زمین‌ها و دارایی‌های مرتبط با آنها تعلق می‌گیرد. مالیات بر املاک و مستغلات معمولاً به عنوان مالیات محل سکونت و مالیات محل کسب و کار در نظر گرفته می‌شود.
فصل اول باب دوم قانون مالیاتی قبلاً به مالیات سالانه املاک اختصاص داشت که شامل مواد 3 تا 9 بود و اکنون حذف شده است. اما جالب است بدانید که این موضوع چند سال است به شکلی دیگر در قانون بودجه نمایش داد‌‌ه می‌شود. بنابراین، مودیان مالیاتی باید به قانون بودجه سالیانه و سایر دستورالعمل‌ها توجه کنند و فقط به قانون مالیاتی معمول متکی نباشند.
به عنوان مثال، در حال حاضر برای خانه‌ها و املاک لوکس، مالیات تعیین شده است که به طور مجزا در قوانین مالیاتی درج شده است. ممکن است بعضی از مواد در قانون مالیاتی اصلاً حذف شده باشند، اما در قوانین دیگر و به شکل جدیدی مجدداً ذکر شوند.
یکی از انواع مالیات بر دارایی، مالیات بر مستغلات خالی است. در فصل دوم قانون مالیاتی، در مواد 10 و 11 به مالیات بر مستغلات مسکونی خالی اشاره شده بود که این مواد قانونی حذف شده است. با این حال، به شکل دیگری در دستورالعمل‌های قانونی دیگر تکرار شده است.
علاوه بر این، در باب سوم و ماده 54 قانون مالیاتی، به شکل متفاوتی مالیات بر مستغلات خالی در بحث مالیات بر درآمد املاک مطرح شده است. در چند سال اخیر، دولت و نهادهای قانون‌گذاری به منظور تنظیم بازار مسکن، مجدداً مالیات بر خانه‌های خالی را مورد بحث قرار داد‌ه‌‌اند.
مالیات بر ارث:
این نوع مالیات به اموال و دارایی‌هایی که به وراثت منتقل می‌شوند تعلق می‌گیرد. ارث، هبه‌ها و میراث‌های مشابه ممکن است موضوع این مالیات باشند. فصل چهارم و پنجم باب دوم قانون مالیاتی هنوز به موضوع مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر اختصاص دارد و این بخش‌ها هنوز قابل اعمال هستند و اعتبار خود را حفظ می‌کنند. این دو موضوع جزو انواع مالیات بر دارایی مهم در ایران تلقی می‌شوند.
مالیات بر ارث از ماده 17 قانون مالیاتی شروع شده و تا ماده 43 ادامه دارد. این موضوع از سال 1395 به بعد با اصلاحات قانون مالیات‌های مستقیم تغییراتی را تجربه کرده است. طبق قانون وراث، افراد به سه دسته تقسیم می‌شوند و نرخ مالیات بر ارث برای هر یک از این دسته‌ها متفاوت است.
بحث مالیات بر ارث بیان می‌کند که هرگاه یک فرد، واقعی یا فرضی، در این کشور فوت کند، وراث باید مالیات مربوطه را پرداخت کنند. فوت فرضی به مواقعی اشاره دارد که ممکن است برای یک فرد، به هر دلیلی، اطلاعات موجود نباشد. در این حالت، برای این فرد، وضعیت فوت فرضی اعمال می‌شود و اموال و دارایی‌ها به وراث منتقل می‌شوند. ماده 17 قانون مالیاتی به طور دقیق در این مورد صحبت کرده و انواع اموال و دارایی‌ها از جمله سپرده‌های بانکی، انواع اوراق بهادار، سهام، وسایل نقلیه، املاک و نرخ مالیات مربوطه را تعیین می‌کند.
مالیات حق تمبر
بخش پنجم فصل دوم قانون مالیاتی مربوط به مالیات حق تمبر می‌باشد. این بخش شامل ماده 44 تا ماده 51 است و به جزئیات مربوط به مالیات حق تمبر پرداخت می‌کند. برای مثال، ماده 44 این قانون مشخص می‌کند که در هنگام چاپ برگه چک توسط بانک‌ها، مبلغ 200 ریال حق تمبر باید دریافت شود. در مواد قانونی 45 تا 50 نیز نمونه‌های دیگری از مالیات حق تمبر ذکر شده است که اغلب به اشخاص حقیقی ارتباط دارد.
یکی از کاربردهای مهم مالیات حق تمبر، طبق تبصره ماده 48 قانون مالیاتی، در مورد شرکت‌ها است. طبق این تبصره، شرکت‌ها در دو ماه از زمان ثبت خود موظفند مبلغ نیم در هزار سرمایه شرکت را به عنوان مالیات حق تمبر پرداخت کنند. به عنوان مثال، اگر سرمایه اولیه شرکت شما 10 میلیون تومان باشد و شما به دنبال افزایش آن به 100 میلیون تومان هستید، باید مبلغ 90 میلیون تومان را به عنوان مالیات افزایش سرمایه به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید.
مالیات حق تمبر به مالیات افزایش سرمایه ارتباط دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد در صورتی که سرمایه شرکت افزایش یابد. در نتیجه، برای پردازش نمونه فوق به شکل دیگری می‌توان گفت: “فصل پنجم باب دوم قانون مالیاتی مرتبط با مالیات حق تمبر است و شامل ماده 44 تا ماده 51 می‌شود. به عنوان مثال، طبق ماده 44، در هنگام چاپ برگه چک توسط بانک‌ها، 200 ریال حق تمبر دریافت می‌شود.
مواد 45 تا 50 نیز جزئیات دیگری از مالیات حق تمبر را پوشش می‌دهند که عمدتاً به اشخاص حقیقی مربوط می‌شود. یک کاربرد مهم مالیات حق تمبر در تبصره ماده 48 قانون مالیاتی است. طبق این تبصره، شرکت‌ها می‌بایست در دو ماه از زمان ثبت، نصف در هزار سرمایه شرکت را به عنوان مالیات حق تمبر پرداخت نمایند. به عنوان مثال، اگر سرمایه اولیه شرکت شما 10 میلیون تومان باشد و شما قصد دارید آن را به 100 میلیون تومان افزایش دهید، باید مبلغ 90 میلیون تومان را به عنوان مالیات افزایش سرمایه پرداخت کنید. مالیات حق تمبر در اینجا به عنوان مالیات افزایش سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مالیات بر ارزش افزوده (مالیات مصرف):
مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یک نوع مالیات بر دارایی در نظر گرفته می‌شود. در این حالت، مالیات بر ارزش افزوده بر ارزش اضافی که به یک دارایی در زمان خرید یا فروش اضافه می‌شود، تعلق می‌گیرد.
مالیات بر درآمد سرمایه‌گذاری:
این نوع مالیات بر درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در اموال و دارایی‌های مختلف اعم از سود حاصل از سهام، سود حاصل از فروش املاک و دارایی‌های سرمایه‌ای و سود حاصل از سرمایه‌گذاری در سایر موارد تعلق می‌گیرد.
سخن آخر
در این گفتگو، دربارهٔ مالیات بر دارایی صحبت کردیم. مالیات بر دارایی نوعی مالیات است که به ارزش و دارایی‌های مختلف اعم از املاک و مستغلات، سرمایه‌ها، ارث‌ها و سایر دارایی‌های مالی تعلق می‌گیرد و نوعی از مالیات است که هدف اصلی از این مالیات، تأمین درآمد برای دولت و تأمین هزینه‌های عمومی می‌باشد.
منابع:
فرم مشاوره رایگان
مقالات
ویديوهای رایگان
محصولات
راهنمای سایت
استعلام گواهینامه
تماس با ما
درباره ما
