مالیات
مالیات مشاغل چیست؟ نحوه‌ی محاسبه‌ی مالیات مشاغل
مانند سایر مالیات‌ها، مالیات مشاغل یکی از ابزارهای مالی است که برای تأمین نیازهای کشور استفاده می‌شود. تمام کسب و کارها و مشاغل مختلف موظف به پرداخت این مالیات هستند تا به توسعه کشور کمک کنند. مالیات بر درآمد شامل انواع مختلفی است و یکی از این انواع، مالیات مشاغل است. این نوع مالیات یکی از مالیات‌های مستقیم است و در این مقاله به بررسی مشاغل، گروه‌بندی آنها، تعهدات مالیاتی مشاغل، روش محاسبه مالیات مشاغل و معافیت‌های آن می‌پردازیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر، با ما همراه باشید.
مالیات مشاغل چیست؟
مالیات مشاغل، به طور ساده، یک هزینه اجتماعی است که اشخاص حقیقی و حقوقی مجبور به پرداخت آن به دولت هستند. این مالیات به دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود و مالیات بر درآمد مشاغل جزء مالیات مستقیم است. حالت کنجکاوی برای فهمیدن تعریف مالیات بر درآمد مشاغل و مالیات مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. در ادامه به توضیح این مسئله می‌پردازیم.
مالیات بر درآمد مشاغل یکی از انواع پرداخت مالیات است که هر فردی که یک شغل تجاری دارد، باید بر اساس قوانین کشور مقداری مالیات را از درآمدی که کسب می‌کند، پرداخت کند. این نوع مالیات بر اساس اظهارنامه تعیین می‌شود و سازمان امور مالیاتی بر اساس آن، مالیات مورد نظر را دریافت می‌کند.
به عنوان مثال، تصور کنید اشخاصی را در نظر بگیرید که به عنوان پزشک، صاحب یک مغازه یا کسب و کار آنلاین فعالیت می‌کنند. در طول یک سال، این افراد درآمدی را از فعالیت‌های تجاری خود کسب کرده‌اند و اگر هزینه‌های مرتبط را کسر کنیم، سود و درآمد خالص آنها موضوع مالیات می‌شود.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات مشاغل هستند؟
افرادی که مشاغل خود را به صورت شخصی انجام می‌دهند و درآمدی از این مشاغل کسب می‌کنند، مشمول پرداخت مالیات مشاغل هستند. این شامل کسبه، اصناف، پیشه‌وران، صاحبان کارخانه‌ها، کارگاه‌های تولیدی و سایر افرادی است که به صورت شخص حقیقی در فعالیت‌های تجاری، مشاغل آزاد یا به صورت فردی یا با مشارکت مدنی فعالیت می‌کنند. بعلاوه، افرادی که درآمدی به جز موارد فوق از سایر فصل‌های قانون مالیات‌های مستقیم در ایران کسب می‌کنند، نیز مشمول مالیات مشاغل هستند.
صاحبان مشاغل باید در مدت 4 ماه پس از راه‌اندازی کسب‌وکار خود، به سازمان امور مالیاتی معرفی شده و در سیستم مالیاتی ثبت نام کنند. همچنین، آنها باید دفاتر، اسناد و مدارک معاملات مرتبط با فعالیت تجاری خود را نگهداری کنند. تمامی صاحبان مشاغل می‌بایست تا پایان خرداد ماه سال بعد، اظهارنامه مالیاتی مرتبط با فعالیت‌های شغلی خود را براساس مدارک و اسناد معتبر تهیه و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. بنابراین، همه افرادی که در این کشور در حال انجام فعالیت هستند، از کسب و کارهای سوپرمارکت تا پزشکان و وکلا، موظف به پرداخت مالیات مشاغل هستند.
دسته بندی صاحبان مشاغل
دسته‌بندی صاحبان مشاغل توسط سازمان امور مالیاتی به سه گروه انجام می‌شود. در این قسمت، به دسته‌بندی صاحبان مشاغل در هر گروه و تکالیف مالیاتی آنها پرداخته می‌شود.
گروه اول: بر اساس نوع فعالیت
- تمامی واردکنندگان و صادرکنندگان
- صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی (شرط دارا بودن پروانه بهره‌برداری معادن از وزارتخانه)
- صاحبان هتل‌های سه ستاره و بالاتر
- صاحبان بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها، کلینیک‌های تخصصی
- اشخاص دارای مشاغل صرافی
- صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای (با مجوز فعالیت از وزارتخانه یا مراجع ذیربط)
- صاحبان موسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری
- ارائه‌دهندگان خدمات مالی، خدمات مدیریتی، مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
- صاحبان موسسات حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی (شامل حمل و نقل مسافری و باربری)
سایر صاحبان مشاغل و حرفه‌هایی که درآمد ابرازی آنها براساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل (اظهارنامه تسلیمی خردادماه هر سال مبنای تعیین گروه بندی سال بعد است) با آخرین درآمد قطعی شده بیش از 55 میلیارد ریال باشد.
گروه دوم: بر اساس حجم فعالیت
سایر صاحبان مشاغل و حرفه‌هایی که درآمد ابرازی آنها دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی شده آنها بیش از 18 میلیارد ریال و مساوی یا کمتر از 55 میلیارد ریال باشد.
گروه سوم: کسانی که درآمد ابرازی آنها کمتر از 18 میلیارد ریال است.
توجه داشته باشید که اظهارنامه تسلیمی خردادماه هر سال براساس مبلغ فروش و سایر درآمدهای اعلام شده در اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، مبنای تعیین گروه بندی سال بعد است. همچنین، آخرین درآمد قطعی شده براساس برگ قطعی مالیات که حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل به شخص مودی یا نماینده قانونی وی ابلاغ شده است، به منظور تشخیص گروه بندی استفاده می‌شود.
درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی چگونه به دست می‌آید؟
درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی عموماً بر اساس خوداظهاری مودیان تعیین می‌شود، مگر آنکه اسناد و مدارک موردی خلاف آن توسط ممیز مالیاتی مشاهده شود. به عنوان مثال، تراکنش‌های بانکی می‌توانند اسنادی باشند که در ارائه آنها نقضی در خوداظهاری مودیان روشن می‌شود. ماده 97 قانون مالیات‌های مستقیم به این مسئله اشاره می‌کند و همچنین روش‌های جدیدی را برای بررسی درآمد مالیات مشاغل توضیح می‌دهد.
با این حال، خوداظهاری مودیان همچنان به عنوان اصلی‌ترین روش برای تعیین درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی محسوب می‌شود. ماده قانونی ذکر شده بیان می‌کند: “درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی موضوع این قانون که مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی می‌باشند، به استناد اظهارنامه مالیاتی مودی که با رعایت مقررات مربوط تنظیم و ارائه شده و مورد پذیرش قرارگر‌فته باشد، تعیین خواهد شد.” و این ماده ادامه می‌دهد: “سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند اظهارنامه‌های مالیاتی دریافتی را بدون رسیدگی قبول کند و تعدادی از آنها را براساس معیارها و شاخصهای تعیین شده یا به طور نمونه انتخاب کرده و برابر با مقررات مورد رسیدگی قرار دهد.”
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی سال 1402
سوالی که بسیاری از افراد مطرح می‌کنند، مربوط به نرخ مالیات بر درآمد مشاغل است که چند درصد است؟
نرخ مالیات بر درآمد مشاغل، براساس ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم، به صورت پلکانی تعیین می‌شود و بسته به سطح درآمد، میزان مالیات مشاغل را تعیین می‌کند. برای سال 1402، محاسبه مالیات مشاغل به روش زیر انجام می‌شود:
- سود سالیانه تا 39 میلیون و 600 هزار تومان از معافیت مالیاتی برخوردار است.
- سود سالیانه تا 200 میلیون تومان، با نرخ 15 درصد مالیات مشاغل مشمول می‌شود.
- سود سالیانه بین 200 میلیون تومان و سقف، با نرخ 20 درصد مالیات مشاغل مشمول می‌شود.
- باقیمانده سود سالیانه، با نرخ 25 درصد مالیات مشاغل مشمول خواهد بود.
این نرخ‌ها برای محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی در سال 1402 به کار می‌روند.
معافیت‌های مالیاتی صاحبان مشاغل چقدر است؟
در بسیاری از موارد، صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی می‌توانند با دقت و همواره پرداخت مالیات خود در مدت سه سال متوالی، از مقداری معافیت مالیاتی برخوردار شوند. این معافیت مالیاتی به ازای هر ده درصد (10%) افزایش در اعلام درآمد مشمول مالیات نسبت به سال گذشته، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ مبنای محاسبه مالیات کاهش می‌یابد.
همچنین برای بهره‌مندی از این تخفیف، شرط لازم است که بدهی مالیاتی سال قبل تسویه شده باشد و اظهارنامه مالیات مربوطه در مهلت تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی تسلیم شود. این امر را باید در نظر داشت که برخی از گروه‌ها و صاحبان مشاغل به‌طور کلی از پرداخت مالیات بر درآمد مشاغل معاف هستند و لیست آنها در قوانین مربوطه اعلام شده است. به عنوان مثال، برخی از مشاغل مرتبط با صنایع دستی از این معافیت ممکن است بهره‌برداری کنند.
جمع بندی
به طور خلاصه، در این بحث در مورد مالیات بر درآمد مشاغل صحبت کردیم. مالیات مشاغل یک نوع هزینه اجتماعی است که اشخاص حقیقی و حقوقی می‌بایست بر اساس درآمدی که از فعالیت‌های تجاری خود کسب می‌کنند، به دولت پرداخت کنند. صاحبان مشاغل مختلف براساس نوع فعالیت و حجم درآمد خود، در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند که برای هر گروه نیز تکالیف مالیاتی خاصی تعریف شده است.
محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل براساس نرخ‌هایی صورت می‌گیرد که بر اساس درآمد سالیانه تعیین می‌شوند. همچنین، صاحبان مشاغل می‌توانند با پرداخت مالیات به موقع و افزایش اعلام درآمد خود در سال‌های متوالی، از تخفیفات مالیاتی بهره‌مند شوند.
در این راستا، باید به دقت و همواره پرداخت مالیات خود اهمیت داد‌ه و شرایط و ضوابط معافیت مالیاتی را رعایت کرد. همچنین، برخی از صاحبان مشاغل می‌توانند در بخش‌های خاصی از مالیات بر درآمد معاف شوند.
منابع:
فرم مشاوره رایگان
مقالات
ویديوهای رایگان
محصولات
راهنمای سایت
استعلام گواهینامه
تماس با ما
درباره ما
