میثاقهای حسابداری به طور کلی شامل دستورالعملها، استانداردها، قواعد، اصول و تصوراتی هستند که برای تهیه و ارائه گزارشهای مالی، برآورده کردن الزامات مالیاتی، ارزیابی ارزش، و انجام سایر فعالیتهای مالی استفاده میشوند. به عنوان مثال، برخی از میثاقهای حسابداری شامل استانداردهای حسابداری مالی مانند استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) و استانداردهای حسابداری مالی کشورها (مانند استانداردهای حسابداری مالی ایالات متحده، استانداردهای حسابداری ژاپن و غیره) میباشند.
مزایای استفاده از میثاقهای حسابداری
میثاقهای حسابداری کمک میکنند تا اطلاعات مالی سازمانها قابل مقایسه باشند و از تداخل و ابهام در تفسیر اطلاعات حسابداری جلوگیری شود. این میثاقها همچنین به سرمایهگذاران، مدیران، بدهکاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان کمک میکنند تا اطلاعات مالی را به شکلی یکنواخت و قابل فهم ترجمه کنند. این میثاقها به عنوان راهنماهایی برای ارزیابی عملکرد مالی سازمانها، اتخاذ تصمیمهای مدیریتی و تخصیص منابع مالی استفاده میشوند. همچنین، میثاقهای حسابداری معمولاً توسط سازمانهای حرفهای معتبر، کمیتهها و گروههای مرتبط تهیه و تدوین میشوند و بهروزرسانیهای دورهای طبق تغییرات حاصل از تحولات مالی و قوانین جدید انجام میشود.
استفاده از میثاقهای حسابداری مهم است تا اعتماد عمومی به صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی سازمانها حفظ شود و امکان مقایسه و تحلیل عملکرد مالی سازمانها در یک زمان مشخص فراهم شود. عدم رعایت میثاقهای حسابداری میتواند منجر به ناتوانی در تفسیر و تحلیل اطلاعات مالی، دشواریها در ارتباط با سایر سازمانها و مخاطرات قانونی و مالی برای سازمانها شود. بنابراین، رعایت و اجرای صحیح میثاقهای حسابداری در سازمانها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
میثاقهای حسابداری میتوانند شامل موارد زیر باشند:
استفاده از اصول حسابداری:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید از کدام اصول و استانداردهای حسابداری استفاده کند. این اصول میتوانند اصول حسابداری مالی، اصول حسابداری مدیریتی یا استانداردهای حسابداری بینالمللی مانند استانداردهای IFRS (International Financial Reporting Standards) باشند.
روشهای ارزیابی و اندازهگیری داراییها و بدهیها:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید از چه روشهایی برای ارزیابی و اندازهگیری داراییها، بدهیها و سایر عناصر حسابداری استفاده کند. بهعنوان مثال، استفاده از روش مبتنی بر هزینه تاریخی، روش تمام هزینه، روش عادلانه ارزش یا روش ارزش عادلانه با ارزش بازار میتواند موضوع این میثاقها باشد.
روشهای گزارشگری مالی:
این میثاقها شرایط و الزامات گزارشگری مالی سازمان را تعیین میکنند. این شامل نحوه حسابرسی، گزارشگری درباره ریسکها و عدم قطعیتها، تفسیر و تحلیل اطلاعات مالی و موارد دیگر مرتبط با گزارشگری مالی است.
پیشبینی و ارزیابی از طریق پرداخت به طریق اقساط:
این میثاقها مرتبط با تعیین تاریخ پرداخت به طریق اقساط و ارزیابی اثرات مالی آن بر سازمان هستند. این شامل تعیین نرخ بهره، روشهای تخمینی، روشهای تعیین ارزش اقساط و موارد دیگری است که برای پیشبینی و ارزیابی مورد استفاده قرار میگیرد.
تعیین سیاستهای مالی در میثاقهای حسابداری:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید از چه سیاستهای مالی برای مدیریت منابع مالی خود استفاده کند. این شامل سیاستهای مربوط به بودجهبندی، تأمین مالی، مدیریت سرمایه، مدیریت مخاطرات مالی و سایر سیاستهای مالی است.
اصول اخلاقی حسابداری:
این میثاقها تعیین میکنند که حسابداران و کارکنان سازمان باید اصول اخلاقی حسابداری را رعایت کنند. این شامل اصول مانند صداقت، کارشناسی، حفظ محرمانگی، اجتناب از تداخل منافع و رفتار اخلاقی در انجام فعالیتهای حسابداری است.
رعایت قوانین و مقررات در میثاقهای حسابداری:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید قوانین و مقررات مالی و حسابداری مربوط به حوزه فعالیت خود را رعایت کند. این شامل قوانین مالیاتی، قوانین گزارشگیری مالی، قوانین حسابداری و دیگر قوانین و مقررات مرتبط با حسابداری است.
میثاقهای حسابداری به عنوان یک مجموعه از قواعد و الزامات مالی و حسابداری که سازمان باید برای ثبت و گزارشگری اطلاعات مالی خود رعایت کند، اهمیت بسیاری دارند و در جهت افزایش شفافیت، دقت و قابلیت مقایسهپذیری اطلاعات مالی سازمانها از اهمیت ویژهای برخوردارند.
حفظ صحت و صداقت اطلاعات مالی:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید اطلاعات مالی خود را به صورت دقیق، کامل و قابل اعتماد ثبت کند و از هرگونه تلاش برای تلاش برای جعل یا تغییر غیرمجاز اطلاعات مالی خودداری کند.
حفاظت از منافع سازمان در میثاقهای حسابداری:
این میثاقها تعیین میکنند که کارکنان و حسابداران سازمان باید از تداخل منافع خودداری کرده و منافع سازمان را در برابر منافع شخصی خود قرار دهند. این شامل جلوگیری از تداخل منافع در انجام تصمیمات مالی، گزارشگری صحیح و عدم بهرهبرداری از منابع سازمان برای منافع شخصی است.
نظارت و بازبینی:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید سیستمهای نظارتی و بازبینی مناسبی را برای بررسی و ارزیابی عملکرد مالی خود ایجاد کند. این شامل بررسی دورهای و اندازهگیری عملکرد مالی، ارزیابی کارایی سیستمهای حسابداری، کنترلهای داخلی و اصلاح آنها بر اساس نتایج بازبینی است.
گزارشگری مالی و شفافیت:
این میثاقها تعیین میکنند که سازمان باید اطلاعات مالی خود را به صورت شفاف و قابل مقایسه گزارش دهد. این شامل تهیه گزارشات مالی منظم، قوانین گزارشگری مالی، استفاده از استانداردهای حسابداری قابل قبول، ارائه تفسیر و توضیحات مناسب در گزارشات مالی و انتشار اطلاعات مالی به صورت عمومی است.
میثاقهای حسابداری از اطرف چشمانداز بلندمدت سازمان و تعامل مناسب با سایر ذینفعان نیز پشتیبانی میکنند. این شامل تهیه گزارشات سازمانی به منظور ارائه اطلاعات مالی به مدیران، سهامداران، کارکنان و سایر ذینفعان، ارتقای شفافیت و اعتماد عمومی به سازمان، رعایت مسئولیتهای مالی و اجتماعی سازمان و همچنین ارائه اطلاعات مالی به صورت قانونی و زمانبندی شده به سازمانهای حاکمیتی و سایر نهادها میباشد.
به طور کلی، میثاقهای حسابداری برای حفظ اخلاق حرفهای و کیفیت اطلاعات مالی، جلوگیری از تداخل منافع، تهیه گزارشات شفاف و قابل اعتماد، و ارائه اطلاعات به منظور ارتقای شفافیت، اعتماد عمومی و برقراری نظام کنترل داخلی قوی در سازمانها مورد توجه قرار میگیرند. این میثاقها به عنوان یک سازوکار مهم در حوزه حسابداری و حسابرسی به کار گرفته میشوند و تاثیر قابل توجهی در بهبود عملکرد مالی و شفافیت سازمانها دارند.
جمع بندی
میثاقهای حسابداری، قواعد و دستورالعملهایی هستند که توسط سازمانها و شرکتها برای تنظیم و پیگیری عملکرد مالی و حسابرسی در سازمان به کار گرفته میشوند. این میثاقها برای تضمین شفافیت، دقت و قابل اعتماد بودن گزارشات مالی، جلوگیری از تداخل منافع، حفظ اخلاق حرفهای و ارتقای اعتماد عمومی به سازمان، اهمیت دارند. آنها شامل سیاستها، رویهها، راهنماها و دستورالعملهایی برای تنظیم و اجرای عملیات حسابداری و حسابرسی در سازمان میباشند. میثاقهای حسابداری در کمک به بهبود نظام کنترل داخلی سازمانها، ارتقای شفافیت، اعتماد عمومی و ارائه اطلاعات به طرفهای ذینفع مؤثر هستند.
منابع: