مالیات حق تمبر یک نوع مالیات است که بر معاملات خاصی اعمال میشود. حق تمبر معمولاً به صورت یک مبلغ ثابت یا به نسبتی از ارزش معامله دریافت میشود. این مالیات معمولاً بر روی معاملات حقوقی یا مالی اعمال میشود، مانند تبادل اوراق بهادار، معاملات املاک، قراردادهای بیمه، سندهای رسمی، و قراردادهای مالی دیگر.
شرکتها با سرمایه اولیه خاصی تاسیس میشود و فعالیت خود را آغاز میکند اما در ادامه، بسیاری از شرکتها به منظور توسعه و بهبود ساختارهای مالی و انجام پروژههای مختلف، تصمیم به افزایش سرمایه خود میگیرند و منابع لازم برای تأمین مالی پروژههای خود را تأمین میکنند. این موضوع به پرداخت مالیات افزایش سرمایه شرکتها منجر میشود. مالیات افزایش سرمایه شرکتها یکی از مواردی است که قوانین مالیاتی برای آن تعریف شدهاند. بنابراین، افزایش سرمایه شرکتها مشمول پرداخت مالیات بوده و یک نوع مالیات بر دارایی محسوب میشود. روشهای مختلفی برای افزایش سرمایه شرکتها وجود دارد و اشخاص حقوقی باید آگاهی کافی از قوانین مالیاتی مربوط به افزایش سرمایه شرکتها داشته باشند و به موقع و تمام وقت به تعهدات مالیاتی خود اقدام کنند تا از جرائم مالیاتی جلوگیری شود. برخی از شرکتها ممکن است معافیتهای مالیاتی در خصوص افزایش سرمایه خود را بدست آورند که در ادامه به این مسئله و سایر جوانب مرتبط با مالیات افزایش سرمایه و حق تمبر اشاره خواهیم کرد.
مالیات حق تمبر افزایش سرمایه چیست؟
مالیات حق تمبر افزایش سرمایه به معنای پرداخت مالیاتی است که شرکتها باید در صورت افزایش سرمایه خود پرداخت کنند. طبق قانون، شرکتهای تازه تاسیس دو ماه زمان دارند تا پس از ثبت شرکت خود در اداره ثبت شرکتها، مالیات مربوط به آن را پرداخت کنند. همچنین، در طول سالهای فعالیت خود، اگر شرکتها تصمیم به افزایش سرمایه خود بگیرند، باید حق تمبر یا مالیات مربوط به سرمایه افزوده را در موعد قانونی پرداخت کنند تا از جرایم مالیاتی جلوگیری شود. انواع مختلفی از افزایش سرمایه شرکتها وجود دارد و برای هر یک از این انواع، مالیات متفاوتی تعریف شده است. در ماده 48 قانون مالیاتهای مستقیم به طور کلی به موضوع مالیات بر افزایش سرمایه شرکتها پرداخته شده است. بر اساس این ماده، سهام و سهم الشرکه تمامی شرکتهای ایرانی، به استثنای شرکتهای تعاونی، بر اساس ارزش اسمی سهام یا سهمالشرکه مشمول حق تمبر خواهند بود. مقدار کسر شده صد (100) ریال به هزار (1,000) ریال محسوب میشود.
نرخ مالیات بر افزایش سرمایه شرکتها
نرخ مالیات بر افزایش سرمایه شرکتها طبق قانون مالیاتی کشور معادل 0.5 در هزار است. برای محاسبه مالیات، میزان سرمایه افزوده شده را در این نرخ ضرب میکنیم. برای محاسبه، میزان سرمایه افزوده را در 0.0005 ضرب و سپس بر 1000 تقسیم میکنیم. به عنوان مثال، اگر شرکتی با سرمایه اولیه 100 میلیون تومان در حال فعالیت باشد و تصمیم به افزایش سرمایه به میزان 60 میلیون تومان بگیرد، باید مالیات مربوطه را پرداخت کند. میزان مالیات بر افزایش سرمایه مربوط به 60 میلیون تومان با نرخ 0.0005 محاسبه میشود. در این حالت، مقدار مالیات برابر است با 30,000 تومان، یعنی 0.0005 ضربدر 60,000,000 تومان. پس، میزان حق تمبر بر افزایش سرمایه 60 میلیون تومان با نرخ 0.5 در هزار معادل 30 هزار تومان است.
معافیت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه
در مورد معافیت مالیاتی حق تمبر افزایش سرمایه شرکتها، برخی استثناءها وجود دارد. میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شرکتهای فعال در مناطق آزاد براساس ماده 13 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، معافیت از پرداخت مالیات بر دارایی، از جمله مالیات حق تمبر، به مدت 15 سال را دارند.
شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا بازار خارج از بورس، بر اساس ماده 27 قانون رفع موانع تولید، از پرداخت حق تمبر معاف هستند، در صورتی که از محل آورده نقدی یا مطالبات حالشده سهامداران افزایش سرمایه داشته باشند.
واحدهای پژوهشی و فناوری و مهندسی مستقر در پارکهای علم و فناوری، براساس ماده 9 قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان، مجاز به استفاده از مزایای مناطق آزاد، از جمله معافیت از مالیات حق تمبر هستند.
در مورد تاسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایههای ثبت شده شرکتهای ادغام یا ترکیب شده، براساس ماده 111 قانون مالیاتهای مستقیم، معافیت مالیاتی اعمال میشود.
این معافیتها نشان میدهد که در برخی شرایط و صنایع خاص، شرکتها ممکن است از پرداخت مالیات حق تمبر افزایش سرمایه معاف شوند.
اسناد و مدارک تجاری مشمول پرداخت مالیات حق تمبر
اسناد و مدارک تجاری که مشمول پرداخت مالیات حق تمبر هستند در ماده 46 قانون مالیاتهای مستقیم تعریف شدهاند. براساس این ماده، موارد زیر مشمول پرداخت مالیات حق تمبر هستند:
اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر میشوند یا در معاملات استفاده میشوند، به استثنای اوراق مذکور در مواد 21 و 28 قانون مالیاتهای مستقیم. همچنین، اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مالالتجاره، مانند بارنامه دریایی و هوایی و اوراق بیمه مالالتجاره.
برخی مدارک و اوراق خاص که شامل موارد زیر میشوند:
- کارت معافیت برای افرادی که از انجام خدمت وظیفه معاف میشوند، بابت صدور کارت معافیت.
- گواهینامه رانندگی بینالمللی.
- گواهینامه رانندگی خودروهای مختلف، بر اساس مدت اعتبار هر سال.
- کارنامه و گواهینامه دانشآموزان دورههای مختلف تحصیلی.
- دانشنامه و گواهی دانشنامه درجههای تحصیلی مختلف.
- گواهی ارزش تحصیلی دورههای تحصیلی خارجی.
- پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی.
- پلاک ترانزیت خودروها و شمارهگذاری وسیله نقلیههای وارد شده به کشور به صورت موقت.
- جواز تاسیس و کارت شناسایی واحدهای تولیدی و معدنی، کارت بازرگانی، پروانه وکالت و سایر پروانههای کسبوکار
سخن آخر
سخن آخر این است که مالیات حق تمبر افزایش سرمایه یک مالیات است که شرکتها باید در صورت انجام فعالیتهایی مانند افزایش سرمایه خود پرداخت کنند. این مالیات معمولاً بر اساس درصدی از میزان سرمایه افزوده شده محاسبه میشود. همچنین، برخی شرکتها در شرایط خاص و موارد خاص میتوانند از معافیتهای مالیاتی برخوردار شوند. در هر صورت، اطلاع درست از قوانین و مقررات مالیاتی مربوط به حق تمبر افزایش سرمایه برای شرکتها بسیار مهم است تا به درستی با آنها رفتار کرده و تکالیف مالیاتی را به موقع انجام دهند.
منابع: