برگ تشخیص مالیات اظهار نظر اداره امور مالیاتی نسبت به مالیات مودی، مطابق رسیدگیهای صورت گرفته است و این برگه برای انواع مالیات از قبیل عملکرد، حقوق و غیره به صورت جداگانه صادر میشود. ذکر این نکته لازم است که در بسیاری از موارد به برگ تشخیص مالیات، برگ ارزیابی عمومی مالیاتی نیز گفته میشود.
چنانچه اداره امور مالیاتی ظرف مهلت مذکور دفاتر و اسناد و مدارک مودی را رسیدگی نکرده و یا برگ تشخیص مالیات را به ایشان ابلاغ نکند، اظهارنامه مالیاتی مودی قطعی تلقی میشود. حال اگر مودی مالیاتی به مالیات قطعی اعتراض داشته باشد چه اقداماتی باید انجام دهد؟ در ادامه در مورد نحوه و مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیاتی شرح مفصل داده شده است.
مراحل اعتراض به برگه تشخیص مالیات
تسلیم کردن اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی توسط صاحبان مشاغل.
پس از مدت زمان مشخصی برگه تشخیص مالیات برای شخص مورد نظر صادر میشود که فرد از آن تاریخ به بعد به مدت 30 روز میتواند اعتراض خود را با داشتن مدارک و مستندات کافی ارائه دهد. در صورت اعتراض مودی به مالیات تشخیصی، چند حالت قابل تصور بوده که ماده 238 قانون مالیاتهای مستقیم به آن اشاره کرده است. در برخی مواقع اعتراض ادامه دارد ولی گاهی در همان مراحل ابتدایی حل میشود. در ادامه سه ماده قانونی که در رابطه با شکایت مودی به مالیات صادره هست را مرور میکنیم:
ماده ۲۱۶ قانون مالیاتهای مستقیم
مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرائی راجع به مطالبات دولت از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که طبق مقررات اجرائی مالیاتها قابل مطالبه و وصول میباشد هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. به شکایات مزبور به فوریت و خارج از نوبت رسیدگی و رأی صادر خواهد شد.
تبصره ۱ – در مورد مالیاتهای مستقیم
در صورتیکه شکایت حاکی از این باشد که وصول مالیات قبل از قطعیت، بموقع اجرا گذارده شده است هرگاه هیأت حل اختلاف مالیاتی شکایت را وارد دانست ضمن صدور رأی به بطلان اجرائیه حسب مورد قرار رسیدگی و اقدام لازم صادر یا نسبت به درآمد مشمول مالیات مودی رسیدگی و رأی صادر خواهد کرد. رأی صادره از هیأت حل اختلاف قطعی است.
تبصره ۲ – در مورد مالیاتهای غیرمستقیم
هرگاه شکایت اجرائی از این جهت باشد که مطالبه مالیات قانونی نیست مرجع رسیدگی به این شکایت نیز هیأت حل اختلاف مالیاتی خواهد بود. همچنین رأی هیأت مزبور در این باره قطعی و لازم الاجراء است.
مفاد این تبصره شامل جرایم قاچاق اموال موضوع عایدات دولت و بهای مال قاچاق از بین رفته و نیز آن دسته از مالیاتهای غیرمستقیم که طبق مقررات مخصوص بخود در مراجع خاص باید حل و فصل شود نخواهد بود.
در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مؤدی ابلاغ میشود، چنانچه مؤدی نسبت به آن معترض باشد میتواند ظرف سی روز ازتاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وکیل تامالاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباًتقاضای رسیدگی مجدد نماید. مسؤول مربوط موظف است پس از ثبت درخواست مؤدی در دفتر مربوط به موضوع رسیدگی کند. در صورتی که دلایل و اسناد و مدارک برای رد مندرجات برگ تشخیص کافی باشد، آن را رد و در برگ تشخیص درج و امضاء نماید. در صورتی که اسناد و مدارک را در تعدیل درآمد مؤثر تشخیص دهد، مراتب ظهر برگ تشخیص منعکس و به امضاء ممیز کل و مؤدی خواهد رسید.
ماده ۲۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم
(اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۲۷) – در صورتی که مودی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات قبولی خود را نسبت به آن کتباً اعلام کند یا مالیات مورد مطالبهرا به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف موجود بین خود و اداره امور مالیاتی را به شرح ماده ۲۳۸ این قانون رفع نماید پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی میگردد و در مواردی که مودی ظرف سی روز کتباً اعتراض ننماید و یا درمهلت مقرر در ماده مذکور به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است.
تبصره (اصلاحی ۱۴۰۰/۰۳/۰۲) – در مواردی که برگ تشخیص مالیات طبق مقررات تبصره (۱) و قسمت أخیر تبصره (۲) ماده (۲۰۳) و ماده (۲۰۸) این قانون ابلاغ شده باشد و مودی به شرح مقررات این ماده اقدام نکرده باشد در حکم معترض به برگ تشخیص مالیات شناخته میشود و پرونده امر برای رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع میگردد.
ابلاغ قانونی به چه معناست؟
تمامی برگههای مالیاتی باید به طور مستقیم به دست مودی مالیاتی برسد و برگههای دوم آن توسط مودی تأیید و امضاء شود. اگر به هر دلیلی این برگهها مستقیم به دست مودی نرسد اداره مالیاتی مجبور است این امور را انجام دهد که به آنها ابلاغ قانونی گفته میشود.
- ارسال برگهها توسط مأموران ابلاغ و تحویل آن به اشخاص دیگر که آنان هیچگونه حق امضاء و سمتی در شرکت ندارند از طریق پست
- رفتن مأمور ابلاغ به آدرسی که تغییر کرده
- تماسهای مکرر به تلفن ثابت دفاتر شرکتهایی که کسی جوابگو نمیباشد.
ماده 244 ق م م ( هیأت حل اختلاف مالیاتی بدوی)
چنانچه مدارک ارائه شده استناد محکمی برای تعدیل مالیات نباشد، هیات حل اختلاف مالیاتی مجبور است حکم قطعی را صادر کند. در این صورت مودی 20 روز فرصت اعتراض مجدد و ارجاع پرونده به هیأت تجدید نظر را دارد. تعداد افراد هیات حل اختلاف مالیاتی 3 نفر میباشد که عبارتند از:
۱. نماینده سازمان امور مالیاتی کشور
۲. قاضی باز نشسته یا شاغل
۳. نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و یا اتاق تعاون و یا اصناف
ماده 247 ق م م
طبق تبصره شماره ۵ و ۶ ماده 247 قانون مالیاتهای مستقیم، بر اساس لوایح و دفاعیههای مودی و اسناد و مدارک، هیأت پس از بررسی حکم خود را اعلام مینماید. همچنین مودی تا یک ماه پس از دریافت حکم فرصت اعتراض به شورای عالی مالیاتی (ماده 251 ق م م) را دارد. اگر هیأت تجدید نظر شکایت مودی را نسبت به رأی هیأت بدوی رو کند معادل 1% تفاوت مالیات موضوع رأی و مالیات ابرازی مودی در اظهارنامه تسلیمی بعنوان هزینه رسیدگی مطالبه میشود.
ماده 251 ق م م
مودی یا دادستان انتظامی مالیاتی میتوانند ظرف دو ماه اعتراض و تقاضای تجدید رسیدگی بدهد. این تقاضا از تاریخ ابلاغ رأی شروع و به استناد عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی، با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی صورت میگیرد.
ماده 251 مکرر
در مورد مالیاتهای قطعی موضوع این قانون و مالیاتهای غیرمستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستنداً به مدارک و دلائل کافیاز طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصادی و دارایی میتواند پرونده امر را به هیأتی مرکب از سه نفر به انتخاب خودجهت رسیدگی ارجاع نماید.
رأی هیأت به اکثریت آرا قطعی و لازمالاجرا میباشد. حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهدبود
سخن آخر
یکی از سوالات مهمی که در رابطه با اعتراض مالیاتی، مطرح میگردد، اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی، مهلت و نحوه انجام آن میباشد. در این مقاله به شرح و توضیح مقررات اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی پرداختیم.
منابع: