سامانه مودیان مالیاتی، یک سامانه جامع است که با هدف افزایش شفافیت گزارشهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، بهطور رسمی راهاندازی شده است. همراه با راهاندازی این سامانه، قوانینی با عنوان “پایانههای فروشگاهی” نیز تصویب شدهاند. این قوانین در نظر دارند تا وظایف و الزامات قانونی جدیدی برای افرادی که در حوزه کسب و کار، حسابداری یا مدیریت مالی فعالیت میکنند، اعمال کنند. برای اطلاعات بیشتر در ادامه، با دقت متن را مطالعه کنید.
فرآیند ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان به صورت زیر است: طبق ماده ۲ قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، افراد باید به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی تعیین میکند، اقدامات لازم را برای ثبت نام در سامانه مودیان انجام دهند. این ماده قانونی، از جمله وظایف قانونی سامانه مودیان است. به علاوه، افرادی که در خدمت مشتریان نهایی و مستقیماً با آنها در تعامل هستند، باید علاوه بر ثبت نام در سامانه مودیان، از پایانههای فروشگاهی استفاده نمایند. برخلاف آن، استفاده از پایانه فروشگاهی برای اشخاصی که با مشتریان نهایی در تعامل نیستند، الزامی نمیباشد. با این حال، این افراد موظفند تمام صورتحسابهای خود را در موعد مقرر از طریق سامانه مودیان به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.
فرایند ثبت معاملات و محاسبه مالیات در سامانه مودیان
جهت ثبت نام در سامانه مودیان، باید مراحل زیر را دنبال کرد:
۱. ابتدا به وبسایت tax.gov.ir مراجعه کرده و درخواست گواهی امضای الکترونیک را ثبت کنید. در این مرحله، باید اطلاعات شخصی و اطلاعات مالیاتی مورد نیاز را وارد و مدارک مورد نیاز را آپلود کنید.
۲. پس از تأیید و صدور گواهی امضای الکترونیک، شما باید شناسه یکتای حافظه مالیاتی خود را دریافت کنید. این شناسه برای شما تخصیص داده و مورد استفاده قرار میگیرد تا اطلاعات مالیاتی شما ثبت و نگهداری شود.
۳. در نهایت، باید شناسه کالاها و خدمات مورد استفاده خود را در سامانه دریافت کنید. این شناسهها برای صدور صورتحساب الکترونیکی و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده استفاده میشوند.
در طبقهبندی ماده ۵ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، فرآیند کلی ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در سامانه مودیان به صورت زیر است:
۱. فروشندگان باید اقدامات لازم برای صدور صورتحساب الکترونیکی را انجام دهند. در صورتی که مودیان با مشتریان نهایی در تعامل هستند، باید از پایانه فروشگاهی برای صدور صورتحساب الکترونیکی استفاده کنند.
۲. در صورتی که خریدار، مشتری نهایی نباشد، صورتحساب خریدهای او به صورت پیشفرض در کارپوشه مودیان در سامانه مودیان منتقل میشود. این اطلاعات جزو اعتبار مالیاتی خریدار محسوب میشود.
با اتمام این مراحل، ثبت نام شما در سامانه مودیان کامل خواهد شد و میتوانید از امکانات و خدمات آن استفاده کنید.
قانون سامانه مودیان مالیاتی
با توجه به هدف اصلی دولت برای تهیه و تنظیم قوانین سامانه مودیان مالیاتی، یعنی افزایش بودجه عمومی کشور و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان تهیه شده است.
این قانون تشریفات و تکالیفی را برای تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته است. طبق این قانون، تمامی اشخاص مشمول باید در تاریخ مشخص شده در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند و صورتحسابهای مالیاتی خود را در سامانه مودیان مالیاتی ارسال نمایند.
با این اقدام، دولت تلاش میکند تا از طریق شفافیت بیشتر در گزارشهای مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، به افزایش درآمدهای عمومی کشور بپردازد و همچنین وابستگی به درآمدهای نفتی را کاهش دهد. سامانه مودیان مالیاتی ابزاری قوی است که به دولت امکان میدهد درآمدهای مالیاتی را بهبود بخشیده و برنامههای توسعه را بدون وابستگی به درآمدهای نفتی اجرا کند.
حداکثر جمع صورتحسابهای الکترونیکی صادره توسط هر مودی چقدر است؟
ماده ۶ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مشخص میکند که جمع صورتحسابهای الکترونیکی صادره توسط هر مودی در هر دوره مالیاتی نباید بیشتر از سه برابر فروش اظهارشده در دوره مشابه سال قبل باشد. این محدودیت فقط در شرایطی اعمال میشود که مالیات سال قبل به سازمان امور مالیاتی پرداخت شده یا ترتیب پرداخت صورتحسابهای مالی برای سازمان امور مالیاتی کشور ارائه شده باشد.
در صورتی که صدور صورتحساب الکترونیکی بیش از حد مجاز مقرر در این ماده باشد، تمامی مودیان باید اقدامات لازم را انجام دهند. این اقدامات شامل پرداخت مالیات بر ارزش افزوده متعلقه، تعیین ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی یا ارائه تضامین کافی میشود. در غیر این صورت، صورتحساب الکترونیکی صادر شده اعتبار مالیاتی تعلق نخواهد گرفت و مودیان ممکن است متخلف به حساب آورده شوند.
این محدودیت در جمع صورتحسابهای الکترونیکی، برای جلوگیری از سوءاستفاده و ساختاردهی مناسب در اظهارشدن فروشها و پرداخت مالیات به کشور، تعیین شده است.
جرائم عدم انجام تکالیف قانونی سامانه مودیان مالیاتی چیست؟
سازمان امور مالیاتی برای اطمینان از اجرای مقررات قانونی در سامانه مودیان و پایانههای فروشگاهی، جرایم مختلفی را برای عدم انجام تکالیف قانونی در نظر گرفته است. در ادامه به برخی از این جرایم اشاره خواهم کرد:
جریمه عدم عضویت در سامانه مودیان مالیاتی: در صورتی که یک فرد حقیقی یا حقوقی پس از فراخوان سازمان امور مالیاتی، ثبت نام در سامانه مودیان را انجام ندهد، باید ۱۰ درصد از مجموع مبلغ فروش را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. در این صورت، متخلفان مستحق دریافت معافیتهای مالیاتی، نرخ صفر و مشوقهای قانون مالیاتهای مستقیم در آن سال مالی نخواهند بود.
جریمه عدم تحویل صورتحساب به خریدار یا حذف صورتحسابها: در صورتی که یک فروشنده از ارائه صورتحساب چاپی به خریدار خودداری کند یا اقدام به حذف یا مخدوش کردن صورتحساب کند، جریمهای به او تعلق خواهد گرفت. همچنین، اعلام صورتحساب حقوق کارگران و سایر هزینههای مجموعه اقتصادی نیز برای محاسبه مالیات سالانه اجباری است.
از دیگر مواردی که جریمه مالیاتی به آن تعلق می گیرد شامل:
- جرایم عدم استفاده از پایانه فروشگاهی و حافظه مالیاتی
- جرایم عدم صدور صورتحساب الکترونیکی مطابق سامانه مودیان
- جرائم عدم اعلام شماره حساب بانکی مربوط به فعالیت اقتصادی
توجه داشته باشید که این فهرست تنها برخی از جرایم ممکن در قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی را شامل میشود.
جمع بندی
به طور خلاصه، قانون سامانه مودیان و پایانههای فروشگاهی با هدف افزایش بودجه عمومی کشور و کاهش وابستگی بودجه عمومی به درآمدهای نفتی تهیه و تنظیم شده است. طبق این قانون، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی ملزمند تا تاریخ مشخص شده در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نام کنند و صورتحساب های مالیاتی خود را ارسال نمایند. در صورت عدم رعایت تکالیف قانونی، جرایم و مجازاتهایی وجود دارد که شامل جریمه مالی و از دست دادن مزایای مالیاتی میشود.
منابع: