اظهارنامه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، کارنامه عملکرد و سود و زیان کسب و کارشان است. اظهارنامه اشخاص حقیقی در طول یک دوره مالی، معمولاً یک سال، تهیه و تکمیل میشود و در آن اطلاعاتی مانند درآمد، هزینهها، داراییها، بدهیها، سرمایه و سایر اطلاعات مالی شخص درج میشود. این اظهارنامه به سازمان مالیاتی ارسال میشود و مبلغ مالیات قابل پرداخت توسط شخص مشخص میشود.
به عنوان صاحب یک کسب و کار لازم است با روش تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی آشنا باشید. در ادامه این مقاله ما شما را در تکمیل جزئیات اظهارنامه عملکرد سال 1401 اشخاص حقیقی همراهی خواهد کرد.
مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی 1402 اشخاص حقیقی:
طبق قوانین مالیاتی ایران، زمان تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، پایان خرداد ماه هر سال میباشد. مهلت تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال 1401 نیز، مانند سالهای گذشته، در پایان روز چهارشنبه 31 خرداد ماه 1402 به پایان میرسد.
اگر شما به شرایط استفاده از تبصره ماده 100 ق.م.م (فرم مربوطه در مایتکس برای شما بارگذاری شده است) تابع بودید، از تکمیل و ارسال اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی معاف میشوید.
گروهبندی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل برای اظهارنامه مالیاتی:
اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، دستهای از مشمولان مالیاتی هستند که به صورت فردی یا به صورت شریکی در فعالیتهای تولید و یا ارائه کالا و خدمات اشتغال دارند. گروهبندی صاحبان مشاغل برای اظهارنامه مالیاتی بر اساس حجم درآمد انجام میشود.
مراحل ثبت نام و تکمیل اظهارنامه اشخاص حقیقی:
برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی سال 1402، باید با سامانه ارسال اظهارنامه مالیاتی آشنا شویم. تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی در سال 1402 (برای عملکرد 1401) از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir انجام میشود.
مراحل تهیه و تنظیم اظهارنامه اشخاص حقیقی 1402 عبارتند از:
- مرحله اول: اقدامات اولیه و آمادهسازی اسناد و مدارک
- مرحله دوم: تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی
- مرحله سوم: پرداخت مالیات
- مرحله چهارم: تهیه نسخه چاپی اظهارنامه تایید شده و بایگانی اسناد و مدارک
مرحله اول: شروع و آمادهسازی مدارک اظهارنامه اشخاص حقیقی
با اجرای درگاه ملی خدمات مالیاتی (مایتکس)، بسیاری از وظایف مالیاتی را میتوان از طریق این سیستم انجام داد. ثبت نام در این سیستم، بسیار مهم است زیرا بدون ثبت نام، اظهارنامه مالیاتی قابل ارسال نخواهد بود. مراحل آمادهسازی قبل از تهیه و تنظیم اظهارنامه شامل موارد زیر است:
- ثبت نام در درگاه ملی خدمات مالیاتی و دریافت نام کاربری و رمز عبور
- بازیابی رمز عبور در صورت فراموشی
- تعیین گروه شغلی مناسب برای کسب و کار
- آمادهسازی تمامی اطلاعات مورد نیاز برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی
مهم است بدانید که اگر ثبت نام شما در سیستم مایتکس کامل نشده باشد، امکان ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی یا استفاده از فرم تبصره ۱۰۰ وجود نخواهد داشت. بنابراین، به دلیل طولانی بودن فرآیند، توصیه میشود که به سرعت ثبت نام خود در سیستم را انجام دهید و اطلاعات خود را تکمیل کنید.
مرحله دوم: تکمیل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی برای عملکرد ۱۴۰۱
در این مرحله، اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل باید بر اساس گروه شغلی خود، فرمها و جداول اظهارنامه را براساس عملکرد خود در سال گذشته تکمیل کنند. روند نوشتن و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی به شرح زیر است:
- انتخاب گزینه “فهرست پروندههای مالیاتی” از منوی داشبورد و ورود به پرونده مالیاتی برای عملکرد ۱۴۰۱
- انتخاب پرونده درآمدی که قصد ارسال اظهارنامه آن را دارید
- انتخاب گزینه “ثبت اظهارنامه و فرم استفاده از تبصره ماده ۱۰۰”
- تکمیل اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل در سال ۱۴۰۲
- محاسبه و تعیین مالیات اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل
- ثبت، تأیید نهایی و ارسال اظهارنامه
تکمیل اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل در سال ۱۴۰۲:
حالا در ادامه، به شما آموزش میدهیم که چگونه اظهارنامه مالیاتی سال ۱۴۰۲ را پر کنید. این اظهارنامه شامل سه دسته فیلد است:
- فیلدهای خالی ستارهدار: باید این فیلدها را حتماً پر کنید.
- فیلدهای فعال غیرستارهدار: اگر اطلاعاتی در این فیلدها وجود دارد، آنها را تکمیل کنید.
- فیلدهای غیرفعال: اطلاعات این فیلدها به صورت خودکار از سامانه ثبت نام و سایر سامانههای آنلاین بارگذاری میشود.
توجه:
برای ویرایش اطلاعاتی که از سامانه ثبت نام بارگذاری شده است، باید به سامانه ثبت نام مراجعه کنید. با انتخاب دکمه “به روزرسانی اطلاعات از سامانه ثبت نام”، اطلاعات شما تصحیح میشود.
نکتهای که باید در این مورد بدانید، این است که مودیان تنها مجاز به تکمیل جداول اطلاعاتی و مالی مربوط به خود، مانند اطلاعات شراکت، سود و زیان و ترازنامه هستند. سایر اطلاعات به صورت خودکار از سامانههای دیگر در اظهارنامه بارگذاری میشوند. نمونههایی از اطلاعاتی که از سامانههای دیگر دریافت میشوند، عبارتند از:
- اطلاعات مربوط به دفاتر قانونی (پلمپ دفاتر) از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
- اطلاعات صادرات و واردات از سامانه گمرک جمهوری اسلامی ایران
- اطلاعات ابرازی مربوط به عملکرد سال قبل از سامانه اظهارنامه عملکرد سال قبل
بعد از تکمیل هر جدول، با انتخاب دکمه “ذخیره و ادامه” به مرحله بعد هدایت میشوید.
یک نکته مهم:
یکی از جداول حیاتی اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل، جدول مربوط به حسابهای بانکی مودی است. این جدول نیاز به تفکیک حسابهای شخصی و تجاری را نشان میدهد. همچنین اطلاعات مربوط به این جدول از سامانه ثبت نام بارگذاری میشود، بنابراین برای اصلاح مقادیر، باید به این سامانه مراجعه کنید.
تایید نهایی و ارسال اظهارنامه:
قبل از ارسال اظهارنامه، یک نکته بسیار مهم وجود دارد که باید به آن توجه کنید. این مسئله مربوط به بررسی دقیق اطلاعات موجود در فرمهای اظهارنامه است. برای این منظور، نسخه پیش نویس اظهارنامه را چاپ کرده و تمام موارد آن را به دقت بررسی کنید. اصلاح اظهارنامه مالیاتی تنها یک بار ممکن است و فقط از طریق ارسال اظهارنامه اصلاحی قابل انجام است. این فرآیند زمانبر است و برای سازمان مالیاتی حساسیت زیادی دارد.
در صورتی که از درستی اطلاعات موجود در اظهارنامه اطمینان دارید، روی دکمه “ثبت نهایی” کلیک کنید. در این صورت، شما یک کد رهگیری یکتا دریافت خواهید کرد که میتوانید از آن برای ویرایش اظهارنامه استفاده کنید.
نکتههای مهم:
1- اگر ثبت نهایی انجام نشده و کد رهگیری دریافت نشده باشد، اظهارنامه بدون اعتبار و قانونی نخواهد بود و به معنای عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی است.
2- اگر پس از دریافت کد رهگیری، نیاز به تغییر گروه مشمول یا استفاده از تبصره ماده 100 را داشتید، باید اظهارنامه مربوطه را حذف کرده و اظهارنامه جدیدی ایجاد کنید.
مرحله سوم: پرداخت مالیات صاحبان مشاغل و اشخاص حقیقی
بعد از اطمینان حاصل کردن از صحت و درستی ارسال اظهارنامه مالیاتی و دریافت کد رهگیری، قبوض مالیاتی قابل رویت خواهند بود. پس از چاپ قبض مالیاتی، شما میتوانید از طریق بانک یا سامانه پرداخت الکترونیکی مالیات، مبلغ مالیات را پرداخت کنید.
مرحله چهارم: تهیه نسخه چاپی اظهارنامه تایید شده و بایگانی اسناد و مدارک
یکی از مواردی که بعد از تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی باید به آن توجه کنید، امکان رسیدگی به اظهارنامه و دفاتر و اسناد و مدارک مورد نیاز است. بنابراین پس از تکمیل و ارسال اظهارنامه، حتماً یک نسخه چاپی از اظهارنامه تکمیل شده، به ویژه صفحه تایید نهایی را تهیه کنید. این نسخه از اظهارنامه باید همراه با کلیه دفاتر قانونی و اسناد و مدارک مورد تایید که براساس آنها اظهارنامه تهیه شده است، در مکان امنی بایگانی شود.
اطلاعات مورد نیاز جهت تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل:
برای سهولت در کار، قبل از شروع تکمیل اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل سال 1402، تمام اطلاعات لازم را آماده کنید. به یاد داشته باشید که بسته به نوع فعالیت اقتصادی و گروه مالیاتی خود، ممکن است به تعدادی یا همه اطلاعات زیر نیاز داشته باشید:
- اطلاعات لازم برای ورود به پرونده مالیاتی (نام کاربری، رمز عبور و شماره کلاسه پرونده مالیاتی)
- درآمد حاصل از فروش محصولات (داخلی و خارجی) در سال جاری و سال گذشته
- صورتهای مالی (ترازنامه و صورت سود و زیان)
- اطلاعات مالی مربوط به مواد اولیه، کالاهای تولید شده، کالاهای فروخته شده و سایر محصولات
- صورت بهای کالاهای تمام شده تولید و فروش شده (در صورت داشتن کارگاههای تولیدی)
- اطلاعات قراردادهای پیمانکاری، درآمدها و مبالغ تمام شده هر قرارداد (برای پیمانکاران)
- مانده سود و زیان دوره مالی گذشته
- گردش حساب تعدیلات سنواتی
- اطلاعات ثبتی دفاتر قانونی که در آنها اطلاعات درآمد و هزینه ثبت میشود
- مالیات پرداخت شده در دورههای قبلی
- اطلاعات مجوزهای مرتبط با فعالیت اقتصادی و کارت بازرگانی
- اطلاعات مرتبط با اجاره ملک برای انجام فعالیت اقتصادی
- اطلاعات حسابهای بانکی و موجودی و گردش حساب در طول سال
- اطلاعات تعداد کارکنان بر اساس بخش اداری، تولیدی و خدماتی
جمع بندی
در این مطلب با نحوه ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی آشنا شدید. اظهارنامه اشخاص حقیقی به معنای اظهارنامه مالیاتی افراد حقیقی است که در آن افراد میبایست جزئیات و اطلاعات مالی و درآمدی خود را به سازمان مالیاتی مربوطه اعلام کنند. این اظهارنامه ها در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، برای تعیین میزان مالیات بر اساس درآمد شخص استفاده میشود.
منابع: