بدهی جاری چیست ؟
وقتی قرار است بدهی طی چرخه عملیات عادی واحد تجاری با یک سال از تاریخ ترازنامه (هر کدام که طولانی تر است)پرداخت و تسویه گردد، بدهی جاری شناخته می شود. آن بخش از بدهی های بلند مدت مثلاً اقساط تسهیلات مالی ، نیز که طبق تعریف فوق قرار است تسویه شود نیز به عنوان بدهی جاری طبقه بندی می شود .
نکته بسیار مهم محل تامین تسویه یه بدهی است .اگر قرار است یک بدهی یا تعهدی از تامین مالی بلندمدت تسویه شود یا از محل دارایی ها غیر جاری تسویه گردد،این بدهی به عنوان جاری طبقه بندی نخواهد شد حتی اگر سر رسید آنها در طول یک چرخه عملیاتی یا یک چرخه عملیاتی یا یک سال از تاریخ ترازنامه قرار گیرد.
اولین گروه از دهی های جاری:حساب ها و اسناد پرداختنی تجاری
تعهدات و بدهی هایی که ناشی از فعالیت های اصلی واحد تجاری می باشد مانند خرید مواد و کالا و خدمات را می توان به عنوان بد هی های تجاری دانست ،هر چند به نظر برخی صاحب نظران این تفکیک،تفکیک مناسبی در خصوص بدهی های تجاری و غیر تجاری نمی باشد.علی ایحال حسا بها و اسناد پرداختنی به حسابها و اسناد پرداختنی تجاری و غیر تجاری تفکیک و در ترازنامه و یادداشتهای توضیحی گزارش می شوند.
دومین گروه از بدهی های جاری:سایر حسا بها و اسناد پرداختنی
هر بدهی جاری دیگری که در گروه بدهی های تجاری قرار نگیرد را به عنوان سایر بدهی ها و اسناد پرداختنی طبقه بندی می کنند.در ایران عموماً مالیت های تکلیفی یا سپرده حسن انجام کار و حق بیمه های پرداختنی در اینگروه طبقه بندی می شوند.
سومین گروه از بدهی های جاری: پیش دریافتها
قطعاً در مباحث قبل تعریف پیش دریافت ها را فراگرفته اید ولی یک بار دیگر اشاره می کنیم.هرگاه قبل از اینکه کالا و خدماتی به مشتریان ارائه شود وجه آن دریافت شده باشد، این مبلغ به عنوان پیش دریافت شناسایی می شود.پیش دریافت در واقع تعهد واحد تجاری می باشد.
پیش دریافتها را به طور ممول به نوع محصولات یا مشتریان تفکیک می کنند و در یادداشت های توضیحی افشاء می نمایند.
چهارمین گروه از بدهی های جاری در حسابداری :ذخیره مالیات
بدهی مالیاتیواحد تجاری اگر قرار باشد در طول یک سال از تاریخ ترازنامه پرداخت شود، به عنوان بدهی جاری شناخته می شود و به دلیل آنکه مالیات پرداختنی برآوردی می باشد و قبل از قطعی شدن مبلغ از طرف اداره امور اقتصاد ودارایی ، این مبلغ برآورد و شناسایی می شود، این مبلغ تحت عنوان ذخیره مالیاتی طبقهبندی و نام برده می شود .
پنجمین گروه از بدهی های جاری : سود سهام پیشنهادی و پرداختنی
هرگاه هیئت مدیره شرکت سهامی ،سودی را برای تقسیم بین سهامداران برای تصویب تقسیم سود به مجمع عمومی سهامداران اعلام می کند سود سهام پیشنهادی می باشد.این سود قابل تقسیم نخواهد بود مگر اینکه مجمع عمومی که در واقع متشکل از خود سهامداران است تقسیم سود را تصویب کند.پس از تصویب تقسیم سود سهام پیشنهادی برای پرداخت ،سود سهام پرداختنی باید به عنوان یک بدهی ثبت شود و در گزارشهای مالی و یادداشت های توضیی افشاء شود .
ممکن است این سوال مطرح شود که آیا ممکن است سهامداران با توزیع سود مخالفت کنند ؟باید گفت بلی .گاهی اوقات سهامداران علاقمند ند سود در شرکت باقی بماند و صرف سرمایه گذاری و گسترش فعالیت های شرکت شود.
باید بدانید حداکثر پس از 8 ماه باید سود سهام تصویب شده پس از تاریخ مجمع پرداخت شود، بنابراین سود سهام پرداختنی بدهی جاری محسوب می شود .
ششمین گروه از دهی های جاری:تسهیلات مالی دریافتی
تسهیلات مالی کوتاه مدت دریافت شده از بانک ها و موسسات مالی و اعتباری (وام ها) و آن قسمت از تسهیلات مالی بلند مدت که قرار است در طی یک سال از تاریخ ترازنامه یا چرخه عملیات هر کدام که طولانی تر است پرداخت شود بدهی جاری خواهد بود .
نکته مهم در خصوص تسهیلات مالی دریافتنی ،افشاء اطلاعات در این خصوص می باشد .بنابراین موارد زیر باید حتما در یادداشتهای توضیحی افشا شوند:
- نرخ سود و کارمزد تسهیلات مالی دریافتنی (بهره)
- تسهیلات ارزی
- تسهیلات دارای سود تضمین و بدون سود تضمین شده
- وثایق اخذ تسهیلات
- سایر مواردی که در خصوص تسهیلات مالی دریافتنی مالی دریافتنی می باشد