بهتر است قبل از شروع یک کسب و کار جدید و برداشتن یک گام اقتصادی بلند، با قوانین ثبت شرکتهای تازه تاسیس، مالیاتهای تعلق گرفته و نیز معافیتهای مالیاتی شرکتهای تازه تاسیس آشنا شوید. گاهی آنقدر امور اجرایی و اداری در ابتدای راهاندازی یک شرکت زیاد است که مدیران از توجه به تکالیف مالیاتی شرکتهای تازه تاسیس غافل میشوند. در نتیجه شرکت تازه تأسیس حتی پیش از آن که درآمدی کسب کرده باشد، مشمول مالیات و جرایم مالیاتی خواهد شد.
دیدگاه رایج اشتباهی وجود دارد که در آن تصور میشود شرکتهای تازه تاسیس از پرداخت مالیات معاف هستند و تنها وقتی ملزم به پرداخت مالیات میشوند که چند سال از تأسیس آنها گذشته و در مرحله سوددهی باشند. درحالی که یک شرکت تازه تاسیس نیز همانند سایر مجموعهها و سازمانها باید مالیات پرداخت کند. البته باید توجه داشت که مالیات شرکتهای تازه تاسیس در برخی قوانین با مالیات سایر شرکتها تفاوت دارد. در ادامه به بیان قوانین مالیاتی، انواع مالیات و نحوه محاسبه آن میپردازیم.
مالیات شرکتهای تازه تاسیس
مهمترین موضوعی که باید در راهاندازی یک کسب و کار بدانید این است که پس از ثبت شرکت، بدون توجه به فعالیت یا عدم فعالیت آن مجموعه، باید بعنوان موسسان شرکت مالیات پرداخت کنید. البته قابل ذکر است که تمامی شرکتهای ثبت شده، از همان ابتدا مشمول پرداخت مالیات نیستند. برای مثال می توان به شرکتهایی که در پارکهای علم و فناوری ثبت شدهاند اشاره کرد. قوانین مالیاتی این شرکتها متفاوت بوده و تا سه سال اول فعالیت، مشمول معافیت مالیاتی هستند.
قوانین مربوط به مالیات شرکت های تازه تاسیس
شما به عنوان صاحب یک شرکت، باید پس از تأسیس یک واحد تجاری، به نزدیکترین اداره مالیات مراجعه کرده و مدارک مورد نیاز را برای تشکیل پرونده ارائه دهید. همه شرکتها پس از ثبت و قبل از شروع فعالیت خود، باید کد اقتصادی دریافت کند. در واقع تقاضای کد اقتصادی اولین گام در این فرآیند است.
کد اقتصادی شامل یک شناسه ۱۲ رقمی است که برای هر شرکتی بطور اختصاصی صادر میشود. از این شناسه برای ثبت صورتحسابها و سامانههای اداری استفاده میشود و تمام عملیات مالی شرکت از طریق این شناسه قابل ردیابی است.
برخی از شرکتها کد اقتصادی خود را در فاکتورهای رسمی و صورتحسابها درج نمیکنند تا از پرداخت مالیاتهای سالیانه فرار کنند. در صورتی که این مسأله کشف شود، شرکت به پرداخت جریمههای بسیار سنگین محکوم میشود.
قانون مهم دیگری که در ابتدای تأسیس شرکت باید از آن آگاه باشید، اخذ دفاتر مالیاتی و پلمپ آنها است. در این دفترها تمام فعالیتهای مالی یک شرکت از ابتدای فروردین تا اسفند ماه درج خواهد شد. این دفاتر از طریق مراجعه به سامانه اداره ثبت اسناد و املاک کشور قابل تهیه است و مهلت تهیه آنها تنها دو ماه پس از ثبت رسمی شرکت خواهد بود. در هر سال، فقط یک بار ثبت و تهیه این دفاتر نیاز است. باید توجه داشت که در سال اول ثبت رسمی شرکت، باید دو بار این دفتر اخذ شود.
انواع مالیات برای شرکتهای تازه تاسیس و نحوه محاسبه آن
۱. مالیات بر سرمایه (حق تمبر)
بر اساس ماده ۴۸ قانون مالیاتهای مستقیم، شرکتها موظف به پرداخت مالیات بر سرمایه یا همان حق تمبر هستند. هر شرکتی با یک سرمایه اولیه مشخصی آغاز به کار مینماید. مالیات بر سرمایه به معنای مالیاتی است که به سهام شرکت ثبتشده تعلق میگیرد. به شرکتهای تازه تأسیس نهایتاً تا دو ماه بعد از ثبت رسمی فرصت داده میشود تا نسبت به محاسبه و پرداخت حق تمبر خود اقدام کنند.
نرخ این مالیات بدین گونه محاسبه میشود که اگر سرمایه شرکت شما را ۱۰۰۰ درنظر بکیریم، باید به اندازه ۰٫۵ آن را به مالیات سرمایه اختصاص دهید. بهعنوان مثال، اگر شرکت خود را با ۲۰۰۰ میلیون ریال به ثبت رسانده باشید، باید این عدد را در ۰٫۰۰۰۵ ضرب کنید. در نتیجه سهم مبلغ مالیات بر سرمایه شرکت شما در این مثال معادل یک میلیون ریال خواهد بود.
۲. مالیات بر عملکرد
بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیاتهای مستقیم، شرکتها موظف هستند گه از اولین سال فعالیت خود، مالیاتی را تحت عنوان مالیات بر عملکرد پرداخت کنند. این مالیات شامل ۲۵ درصد از سود خالص شرکتهای تازه تاسیس (بهجز موارد معاف از مالیات یا موارد خاص با نرخهای مالیاتی متفاوت) است که بعنوان مالیات بر عملکرد محاسبه و پرداخت میشود. بنابراین صاحبان شرکتهای تازه تاسیس موظف هستند فرم ترازنامه مالیاتی خود را تکمیل و ارائه نمایند. قابل ذکر است که حتی اگر شرکتهای تازه تاسیس شما هیچ فعالیتی هم نداشته باشد، باز هم لازم است در پایان هر فصل اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره مالیات ارائه کنید.
محاسبه مالیات بر درآمد بدین گونه است که حسابداران شرکت با محاسبه تمامی هزینههای ورودی و خروجی، سود و زیان شرکت را حساب میکنند. مالیات بر عملکرد، ۲۵ درصد یا یکچهارم سود خالص شرکت را شامل میشود. یعنی اگر ۱۰۰۰ میلیون ریال سود خالص شرکت شما باشد، ۲۵۰ میلیون ریال مالیات عملکرد شرکت شما خواهد بود.
۳. مالیات تکلیفی
مالیات تکلیفی به مالیاتی گفته میشود که در آن، شرکت مالیات را از حقوق کارمندان استخدام شده کسر میکند و به اداره مالیات پرداخت مینماید. نحوه محاسبه این نوع مالیات پیجیدهتر از دو نوع قبلی مالیات بوده و به قوانین مالیاتی وضع شده برای شرکت مورد نظر بستگی دارد. در نتیجه هر شرکت تازه تأسیس از فرمول مالیاتی متفاوتی پیروی میکند و شیوه ثابتی برای محاسبه این مالیات وجود ندارد. هر سازمانی موظف است بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی خود نسبت به محاسبه و پرداخت مالیات تکلیفی اقدام نماید.
سخن آخر
یکی از بزرگترین چالشهای اشخاص برای راهاندازی یک کسب و کار نوپا، نحوه محاسبه و برنامهریزی برای پرداخت مالیات است. چرا که تکالیف مالیاتی با تأسیس شرکت و فارغ از فعالیت و وضعیت درآمد و سودآوری آن آغاز میشود. بیاطلاعی از این تکالیف و قوانین میتواند بعنوان فرارمالیاتی تلقی شده و جرایم سنگینی برای صاحبان آن ایجاد نماید! در این مقاله به انواع مالیاتهای مربوط به شرکتهای تازه تأسیس و نحوه محاسبه آن پرداخته شد.
منابع: