اظهارنامه مالیاتی چیست؛ پاسخ به نکات و سوالات پرتکرار

اظهارنامه مالیاتی به عنوان یک گزارش از عملکرد مالی اشخاص حقیقی و حقوقی شناخته می‌شود. این فرم همان‌طور که از اسمش مشخص است شامل اطلاعات مالی مربوط به افراد حقیقی و حقوقی می‌باشد. هر سال، افرادی که در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارند؛ مانند بازرگانان و صاحبان شرکت‌ها باید این فرم‌ها را پر کرده و به سازمان امور مالیاتی تحویل دهند. اظهارنامه مالیاتی برای تعیین مقدار مالیاتی که کسبه و کلیه صاحبان شغل‌ها باید پرداخت کنند، استفاده می‌شود. در گذشته، اظهارنا‌مه مالیاتی به صورت دستی بر روی کاغذ تکمیل و به اداره مالیات ارسال می‌شد؛ اما امروزه به صورت الکترونیکی قابل تنظیم است. برای پی بردن به اهمیت ارسال اظها‌رنامه مالیاتی پیشنهاد می‌شود این مقاله را مطالعه کنید: چرا اظهار‌نامه مالیاتی ارسال می‌کنیم؟

 

انواع اظهارنامه مالیاتی:

لازم به ذکر است که اظهارنامه مالیاتی می‌تواند به صورت خوداظهاری باشد و یا بر اساس انواع مختلفی که سازمان امور مالیاتی به مودیان و مشمولین پرداخت مالیات ارائه می‌دهد، تهیه شود.

انواع اظهارنامه مالیاتی به نوع فعالیت افراد تقسیم می‌شوند. آشنایی با این انواع برای انجام امور مالیاتی کمک می‌کند و از راهکارهای کاهش مالیات استفاده کنید. انواع اظهارنامه‌های مالیاتی شامل: اظهارنامه مالیاتی عملکرد مودی حقیقی، اظهارنامه مالیاتی مودی حقوقی، اظهار‌نامه مالیات بر ارث، اظهارنامه مشاغل خودرویی، و اظهارنامه مالیات بر املاک و مستغلات است.

 

• در اظهار‌نامه مالیاتی عملکرد مودی حقیقی، افراد بر اساس فعالیت و درآمدهای خود در گروه‌های مختلف قرار می‌گیرند و مهلت ارسال آن تا پایان خرداد ماه است.
• در اظها‌رنامه مالیاتی مودی حقوقی، تمام اشخاص حقوقی باید مالیات خود را پرداخت کنند و مهلت ارسال آن تا پایان تیر ماه است.
• اظهار‌نامه مالیات بر ارث برای افرادی که ارثی به آنها می‌رسد است. مهلت پرداخت آن تا یک سال پس از مرگ تعیین می‌شود.
• اظهار‌نامه مشاغل خودرویی برای افرادی است که در حرفه‌های مربوط به خودرو فعالیت می‌کنند و مهلت ارسال آن تا پایان سال است.
• اظهار‌نامه مالیات بر املاک و مستغلات برای خرید، فروش و اجاره املاک است. مهلت ارسال آن تا زمان خرید، فروش و اجاره تعیین می‌شود.

 

اظهارنا‌مه مالیاتی افراد حقیقی به چه معناست؟

تمامی افراد از زمان تولد تا حالا حقیقی هستند و وجودشان طبیعی است. اظهارنامه مالیاتی حقیقی تفاوت‌هایی دارد که براساس فاکتورهایی در ا‌ظهارنامه مالیاتی تعیین می‌شود، از جمله نام، محل سکونت و اسناد ثبت احوال.

اما در مورد اظهارنامه مالیاتی حقوقی از اظهارنامه مالیاتی حقیقی متفاوت است. برای افراد حقوقی مانند سازمان‌ها و گروه‌های مختلف استفاده می‌شود. مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی حقوقی براساس سال مالیاتی گروه‌های حقوقی تعیین می‌شود.

برای پیگیری اظهارنا‌مه مالیاتی، افراد باید به حوزه مالیاتی و بخش امور مودیان مراجعه کنند و درخواست کتبی را به رئیس امور مالیاتی تحویل دهند. ادارات مالیاتی تا یک سال پس از ارسال اظهارنامه مالیاتی مهلت پیگیری و کنترل دارند.

 

روش‌های ارسال و ثبت اظهارنامه مالیاتی چگونه است؟

ارسال و ثبت اظهارنامه مالیاتی راه‌های مختلفی دارد. بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، مودیان می‌بایست اظها‌رنامه خود را برای هر سال مالیاتی به صورت الکترونیکی از طریق درگاه‌های الکترونیکی سازمان تسلیم کنند. در صورتی که اظهارنامه الکترونیکی ارسال نشود، می‌توان آن را چاپ و به صورت فیزیکی تکمیل کرده و به اداره پست تحویل داد. با این حال، تسلیم اظهارنامه به اداره پست معادل ارسال آن به سازمان امور مالیاتی است. بهتر است مودیان از ارسال فیزیکی اظهارنامه خود خودداری کنند، زیرا ممکن است به دلیل اشتباهات سهوی با مشکلات پیچیده‌ای مواجه شوند، به عنوان مثال ممکن است تاریخ ارسال اشتباهی بر روی اظهارنامه درج شود و در این صورت محاسبه مالیات به صورت علی‌الراس صورت می‌گیرد. بهترین روش ارسال اظهارنامه به صورت الکترونیکی از طریق وب‌سایت tax.gov.ir است.

 

مهلت و زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی به چه صورت است؟

در مورد مهلت و زمان تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی، قانون مالیات‌های مستقیم می‌گوید که اشخاص حقوقی باید اظهارنامه، ترازنامه، حساب سود و زیان و فهرست هویت شرکا و سهامداران را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی به همراه مالیات متعلقه را به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند. قانون به تاریخ پایان تیر ماه اشاره نمی‌کند بلکه به چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی اشاره دارد. بعضی از مودیان با تفاوت سال مالی و مالیاتی آشنایی ندارند. سال مالیاتی شامل بازه زمانی از اول فروردین تا 29 اسفند است، اما ممکن است سال مالی شرکت‌ها با سال مالیاتی مطابقت نداشته باشد. برای مثال، شرکت‌هایی که شعبه یک شرکت خارجی در ایران هستند، باید سال مالی خود را بر اساس سال مالی شرکت خارجی تنظیم کنند که ممکن است با سال مالیاتی ایران مطابقت نداشته باشد. در این حالت، این شرکت‌ها موظف هستند تا چهار ماه پس از پایان سال مالی اظهارنامه خود را ارسال کنند، که ممکن است تیرماه نباشد. اما برای اشخاص حقیقی، قانون مالیات‌های مستقیم مهلت قانونی برای ارسال اظهار‌نامه را تا پایان خرداد ماه تعیین کرده است، زیرا سال مالی اشخاص حقیقی همان سال مالیاتی است.

 

چه کسانی مشمول تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی هستند؟

افراد مشمول تهیه اظهارنا‌مه مالیاتی الکترونیکی عبارتند از:

1. تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران فعالیت می‌کنند و معافیت مالیاتی ندارند.
2. اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور کسب و کار دارند.
3. اشخاص حقیقی و حقوقی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند اما درآمدشان از ایران است.
4. افراد مقیم ایران با درآمد داخلی که باید مالیات مربوط به کسب و کار خود را پرداخت کنند.

 

چه افرادی از تهیه اظهارنا‌مه مالیاتی الکترونیکی معاف هستند؟

افراد معاف از تهیه اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی عبارتند از:

1. شهرداری‌ها، سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری‌ها و سازمان‌های استانی.
2. نهادها و سازمان‌هایی که از بودجه دولت استفاده می‌کنند.
3. وزارت‌خانه‌ها و موسسات.
4. شرکت‌های تعاونی دانشجویان و دانش‌آموزان، کارگران، عشایر و صیادان.

 

برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی به چه مدارکی نیاز است؟

برای تکمیل اظهارنامه ما‌لیاتی به مدارک زیر نیاز دارید:

1. مجوزهای مربوطه از مراجع ذی‌صلاح.
2. مدارک شرکت مانند اساسنامه و تغییرات آن، شرکت‌نامه و مدارک مربوط به فعالیت شرکت.
3. اجاره‌نامه یا گواهی محل قانونی شرکت.
4. رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت‌مدیره و صاحبان امضا.
5. گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقوقی.
6. صورت‌سود و زیان اشخاص مشمول قوانین تنظیم اظهارنا‌مه عملکرد.
7. اطلاعات درآمد و فروش داخلی یا خارجی.
8. گواهی‌های گردش حساب بانکی.
9. صورت‌بهای تمام شده کالاها یا خدمات فروخته شده.
10. قراردادها با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی.
11. مانده سود و زیان قبلی و گردش حساب تعدیلات سال‌های قبل.
12. شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری.
13. سند مالیات‌های پرداخت شده با تایید سازمان امور مالیاتی.
14. کارت بازرگانی (در صورت وجود).
15. کدهای مورد نیاز برای ارسال اظهار‌نامه مالیاتی الکترونیکی.
16. گواهی حساب سال‌های قبل برای ممیزی توسط اداره مالیات.
17. سایر اسناد مورد نیاز تشخیص داده شده توسط اداره دارایی، مانند سند‌های پرداختی بیمه.

 

لطفاً توجه داشته باشید که ممکن است مدارک مورد نیاز برای هر فرد متفاوت باشد و بسته به شرایط و نیازهای خاصی که اداره مالیات تعیین می‌کند، متغیر باشد.

 

مهلت ارسال اظهارنامه و جرایم دیرکرد ارسال آن

معمولا 1 ماه مهلت برای اصلاح اظها‌رنامه مالیاتی و رفع اشکالات آن تعیین می‌شود و بهتر است قبل از به اتمام رسیدن مهلت آن را ارسال کنند تا برای اصلاح آن زمان داشته باشند. مهلت ارسال اظهارنامه برای افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است. افراد باید به زمان بندی‌ها توجه کنند؛ چراکه در صورت عدم ارسال در موعد مقرر، با جریمه مواجه می‌شوند. جریمه تا 30% از مبلغ مالیات پرداخت نشده تعلق می‌گیرد و این جریمه قابل بخشش نیست. برای جلوگیری از جریمه، حتی اگر فعالیت مالی نداشته باشند، باید اظهارنامه مالیاتی را ارسال کنند. سازمان امور مالیاتی تنبیهات و جرایم مالیاتی را برای عدم ارسال اظهارنامه مشخص کرده است که شامل محاسبه مالیات به شیوه علی‌الراس، جریمه و حبس، محرومیت از معافیت و بخشودگی، ممنوع الخروج شدن، ابطال اسناد انتقال صورتی و مجازات اداری است.

 

نتیجه گیری

در اظهارنامه مالیاتی، اطلاعاتی مانند درآمد، هزینه، دارایی، بدهی، معافیت‌ها، درآمد مشمول مالیات و سرمایه مالیاتی ثبت می‌شوند. به همین دلیل، اظهارنا‌مه‌های مالیاتی به عنوان گزارشات دقیق و کاملی از هویت و مکان افراد حقیقی و حقوقی شناخته می‌شوند.

اظهار‌نامه مالیاتی را می‌توان به عنوان یک کارنامه مالی تصور کرد که هر افراد حقیقی و حقوقی موظف به پر کردن آن هستند تا مالیات خود را محاسبه کنند و آن را به سازمان مالیاتی کشور ارائه دهند. برای ارسال اظهارنامه مالیاتی و اصلاح اطلاعات وارد شده مهلت خاصی در نظر گرفته می‌شود. بهتر است به این مهلت مقرر توجه شود تا جرایم مالیاتی شامل شما نشود.

 

منابع:

arya-acc.com

mrtax.site