دولت برای تشویق مودیان به پرداخت مالیات، اقدامات مالیاتی را در نظر گرفته است. اما برخی افراد هنوز از پرداخت مالیات خود خودداری میکنند. بنابراین، دولت قوانینی برای جرایم مالیاتی تعیین کرده است، اما در شرایط خاص، ممکن است بخشی از جرایم را ببخشد. برای جلوگیری از جرایم مالیاتی، هر فرد باید اطلاعاتی در مورد مفهوم جرایم مالیاتی و قواعد آن داشته باشد.
انواع جرایم مالیاتی
جرایم مالیاتی دارای انواع مختلفی هستند. برخی از جرایم، مانند عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی، کتمان درآمد و هزینههای غیر واقعی، جزء جرایم غیر قابل بخشودگی هستند و فرد متخلف ممکن است مبالغ قابل توجهی را جریمه شود.
اما جرایم دیگری همچون عدم صدور صورتحساب، عدم ارسال لیست حقوق، عدم پرداخت مالیات حقوق، عدم ارائه اسناد و مدارک، عدم پلمپ دفاتر قانونی و عدم ارسال معاملات فصلی و غیره، قابل بخشودگی هستند و در این موارد توضیحات مربوطه را میتوان مشاهده کرد.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد
در این مورد درصورت عدم ارسال اظهارنامه، شرکتها (اشخاص حقوقی) با جریمهای معادل 30% مالیات متعلق مواجه میشوند و این جریمه غیر قابل بخشودگی است.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
مؤدیانی که موظف به ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده هستند باید در موعد مقرر اظهارنامه مربوط به هر فصل را به سازمان مالیاتی ارسال کنند. در صورت عدم ارسال در زمان تعیین شده، مؤدی مشمول جریمه 50% مالیات متعلق خواهد بود. همچنین، عدم درج اطلاعات معامله در صورتحساب مطابق الگوی معرفی شده توسط سازمان، منجر به جریمه 25% مالیات مربوطه میشود. همچنین، عدم ارائه دفاتر و اسناد مورد نیاز به مامورین مالیاتی نیز باعث جریمه 25% مالیات مربوطه میشود. توجه داشته باشید که تمامی این جرایم مالیاتی قابل بخشودگی هستند.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره
اگر شخصی که ملک خود را اجاره میدهد، اظهارنامه مالیات بر اجاره را به سازمان مالیاتی ارسال نکند، باید جریمهای برابر با 10% مالیات متعلقه را بپردازد.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه ارث
وارثان باید لیست اموال و داراییهای به جا مانده فرد فوت شده را در ظرف یکسال پس از فوت وی به سازمان مالیاتی ارسال کنند؛ در غیر اینصورت، هزینههای کفن، دفن و دیون متوفی قابل قبول نیستند. اما از سال ۱۳۹۵ به بعد، عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث جریمهای ندارد.
جرایم مالیاتی عدم ارسال اظهارنامه شرکتهای منحل شده
مدیران شرکتهایی که تصمیم دارند شرکت خود را منحل کنند، باید اظهارنامه عدم فعالیت شرکت را به سازمان ارائه دهند. در صورت عدم ارسال اظهارنامه، مدیران مشمول جریمه ۲% سرمایه شرکت میشوند و اگر اظهارنامه ارسال شود اما غیردقیق باشد، باید جریمه مالیاتی به اندازه ۱% سرمایه شرکت پرداخت شود.
جریمه عدم تسلیم فهرست مالیات حقوق و دستمزد
کارفرمایان مکلفند هر ماه اطلاعات مربوط به حقوق و مزایای پرسنل را ارسال کنند. در صورت عدم ارسال لیست مالیات حقوق و دستمزد در مهلت مقرر، جریمهای معادل ۲% حقوق پرداختی تعیین میشود. اگر لیست ارسال شود اما مالیات مربوطه پرداخت نشود، هر ماه تاخیر باعث افزایش ۲.۵% مالیات است ولی این گونه جرایم قابل بخشودگی است.
جریمه کتمان درآمد
کتمان درآمد به معنای عدم اعلام درآمدی است که از فعالیت و کسب و کار در طول یک سال کسب شده است. در صورتی که درآمد را به سازمان مالیاتی اعلام نکنید، ممکن است سازمان مالیاتی با استفاده از سیستم اطلاعات گسترده خود، موارد کتمان درآمد را شناسایی کند. بنابراین، شما میبایست برای این کار جریمه سنگینی را پرداخت کنید که قابل بخشودگی نیست و بر اساس قانون مالیاتی اعمال میشود.
جریمه عدم پرداخت حق تمبر مالیاتی
پس از ثبت شرکت، یکی از تکالیف شما این است که به اداره امور مالیاتی نزدیک شرکت خود مراجعه کنید و مبلغ حق تمبر مالیاتی را بر اساس سرمایه شرکت پرداخت کنید. در صورت عدم انجام این تکلیف، شما با جریمه مالیاتی به اندازه دو برابر مبلغ حق تمبر مالیاتی مواجه خواهید شد. البته این جریمه قابل بخشودگی است.
جرایم مالیاتی عدم پرداخت حق تمبر مالیاتی
مدیران شرکتهایی که در حال تصفیه (تقسیم اموال پس از انحلال شرکت) هستند، مسئولیتهای خاصی را دارند. آنها نمیتوانند داراییهای شرکت را بین شرکا یا طلبکاران تقسیم کنند مگر اینکه قبل از آن به سازمان مالیاتی مراجعه کرده و بدهی مالیاتی خود را پرداخت کنند. در صورتی که قبل از دریافت مفاصاحساب، تقسیم داراییها انجام شود، جریمه مالیاتی به میزان 20% مالیات مربوطه برای آنها اعمال خواهد شد.
جریمه عدم پلمپ دفاتر قانونی
بعد از ثبت شرکت، یکی از تکالیفی که باید انجام دهید، درخواست ثبت اتفاقات مالی شرکت را از طریق سایت الکترونیکی به صورت الکترونیکی ارسال کنید. اگر این کار را قبل از شروع سال مالی انجام ندهید، با جریمه مالیاتی به مبلغ 20% مالیات مواجه خواهید شد، البته این جریمه قابل بخشودگی است.
جریمه عدم پرداخت مالیات سکه
اشخاصی که از بانک مرکزی سکه خریداری میکنند، باید مالیات مربوطه را پرداخت کنند. مالیات تعداد سکه خریداری شده را میبایست تا پایان مرداد ماه پرداخت کنید. در غیر اینصورت برای هر ماه تاخیر، جریمهای معادل 2.5% مالیات مربوطه باید پرداخت شود. افرادی که مقداری بیشتر از حد تعیین شده توسط سازمان، سکه میخرند، علاوه بر پرداخت مالیات، باید اظهارنامه مالیاتی خود را هم تا پایان مرداد به سازمان ارسال کنند.
جرایم مالیاتی عدم صدور صورتحساب
اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل اگر صورتحساب صادر نکنند یا اطلاعات مورد نیاز در آن مثل کد اقتصادی یا کد ملی را ننویسند یا از کد اقتصادی دیگران به نادرستی استفاده کنند متخلف به شمار میروند. در این صورت، جریمه معادل 2% مبلغ معامله برای آنها اعمال میشود که قابل بخشودگی است.
جریمه عدم ارسال صورت معاملات فصلی
مؤدیانی که موظف به ثبت نام در نظام مالیاتی هستند باید لیست معاملات خرید و فروش خود همراه با اطلاعات هویتی طرف مقابل را در مدت یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل به سازمان مالیاتی ارسال کنند. در صورت عدم ارسال، جرایم مالیاتی معادل 1% مبلغ کل معاملات اعمال میشود که قابل بخشودگی است.
شرایط بخشودگی جرایم مالیاتی
دولت برای تشویق مودیان به پرداخت به موقع مالیات و رسیدگی به مالیاتهای عقبافتاده، اقداماتی از جمله بخشودگی جرایم مالیاتی و معافیتهای مالیاتی را در نظر گرفته است. این بخشنامهها توسط دولت صادر میشوند؛ به عنوان مثال، در سال ۱۳۹۹ سازمان امور مالیاتی با صدور بخشنامهای، جرایم مالیاتی مرتبط با مشاغلی که تحت تأثیر کرونا قرار گرفته بودند را بخشید.
با توجه به ماده ۱۹۰ قانون مالیاتهای مستقیم، افراد ترغیب میشوند تا قبل از موعد، مالیات خود را پرداخت کنند. به این ترتیب، برای هر ماه پرداختی به موقع، یک درصد از مبلغ پرداختی به عنوان جایزه از مالیات معوق کسر خواهد شد. در صورتی که پس از موعد، مالیات پرداخت شود، مجازاتی به اندازه ۲.۵ درصد مالیات برای هر ماه تأخیر اعمال خواهد شد.
همچنین، ماده ۱۸۹ قانون مالیاتهای مستقیم، تخفیفات مالیاتی برای افراد خوش حساب را تعریف میکند. به این ترتیب، اگر اشخاص حقوقی یا حقیقی طی سه سال متوالی، تعهدات مالیاتی خود را بدون نیاز به حل اختلاف مالیاتی انجام داده باشند و مالیات را در سال تسلیم اظهارنامه پرداخت کنند، پنج درصد اصل مالیات سه سال قبل به عنوان جایزه خوش حسابی از مالیات فعلی آنها کسر خواهد شد.
در صورتی که مودیان دلایل قابل قبولی برای عدم پرداخت مالیات را داشته باشند و عمداً تعهدات مالیاتی را نقض نکرده باشند، سازمان امور مالیاتی به آنها فرصت بخشودگی مالیاتی میدهد. این موضوع در ماده ۱۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم تعریف شده است؛ طبق این ماده، به درخواست مودی و با توجه به دلایل مبنی بر عدم اختیار در انجام تعهدات مقرر و با بررسی سوابق مالیاتی و خوش حسابی او، سازمان امور مالیاتی میتواند تمام یا بخشی از جرایم مالیاتی را ببخشد.
راحتتر کردن شرایط برای پرداخت مالیات
دولت به علاوه، امکان تقسیط بدهی مالیاتی برای افرادی که قادر به پرداخت یکجا نیستند، را نیز فراهم کرده است. ماده ۱۶۷ قانون مالیات مستقیم اجازه میدهد بدهی مالیاتی خود را از تاریخ ابلاغ مالیات قطعی حداکثر به مدت سه سال تقسیط کنید.
نتیجهگیری
جرایم مالیاتی به دو دسته قابل بخشودگی و غیر قابل بخشودگی تقسیم میشوند. عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد اجاره و سایر موارد مشابه از جرایم مالیاتی هستند.
بسیاری از مودیان به دلیل ناآشنایی با قوانین و مقررات و عدم بهرهگیری از مشاور مالیاتی، مجبور به پرداخت جرایم سنگین مالیاتی میشوند. سازمان امور مالیاتی یک بخشنامه به نام بخشنامه بخشودگی جرایم مالیاتی منتشر میکند. این بخشنامه حاوی اطلاعاتی است که در آن، میزان بخششی که برای جرایم مالیاتی قابل بخشش تعیین شده است، مشخص میشود. با آشنایی با قوانین مالیاتی میتوانید از کسب و کار و درآمد خود محافظت کنید.
منابع: