در حسابداری، FIFO و LIFO به دو روش مختلف برای ارزیابی موجودی کالاها و انبار محصولات استفاده می شوند. FIFO به معنی “اولین ورود، اولین خروج” (First In, First Out) است. در این روش، قیمت هر کالا براساس هزینه اولین دوره خریداری شده محاسبه می شود و در موجودی محصولات ثبت می شود.
LIFO نیز به معنی “آخرین ورود، اولین خروج” (Last In, First Out) است. در این روش، قیمت هر کالا براساس هزینه آخرین دوره خریداری شده محاسبه می شود و در موجودی محصولات ثبت میگردد.
استفاده از روش FIFO یا LIFO در حسابداری می تواند تاثیر قابل توجهی در گزارش سود و زیان و مالیات پرداختی داشته باشد. به عنوان نمونه، استفاده از روش LIFO می تواند منجر به کاهش سود سالانه و پرداخت کمتر مالیات شود.
مفاهیم FIFO و LIFO در حسابداری
در حسابداری، دو روش FIFO (First In, First Out) و LIFO (Last In, First Out) برای ارزیابی گردش موجودی کالاها و انبار محصولات مورد استفاده قرار میگیرند. هر دو روش برای شرکتها، تاثیر قابل توجهی در گزارشهای مالی دارند و بسته به نوع فعالیت شرکت، یکی از این دو روش ممکن است مناسبتر باشد.
روش FIFO
روش FIFO به معنی “اولین ورود، اولین خروج” است. در این روش، قیمت هر کالا براساس هزینه اولین دوره خریداری شده محاسبه می شود و در موجودی محصولات ثبت می شود. به طور مثال، اگر یک فروشنده 10 واحد کالا را با قیمت 100، 20 واحد کالا را با قیمت 120 و 30 واحد کالا را با قیمت 150 خریداری کند، قیمت هر واحد کالا برابر با قیمت 100 خواهد بود.
در روش FIFO، موجودی کالاها براساس تاریخ ورود به انبار محاسبه میشود. به عبارت دیگر، محصولی که اولین بار وارد انبار شده است، قبل از دیگر محصولات از انبار خارج میشود. این روش به شرکتها کمک می کند تا در شناسایی تغییرات قیمت کالاها، نسبت به روش LIFO دقیقتر عمل کنند.
روش LIFO
روش LIFO به معنی “آخرین ورود، اولین خروج” است. در این روش، قیمت هر کالا براساس هزینه آخرین دوره خریداری شده محاسبه می شود و در موجودی محصولات ثبت میشود. به طور مثال، اگر یک فروشنده 10 واحد کالا را با قیمت 100، 20 واحد کالا را با قیمت 120 و 30 واحد کالا را با قیمت 150 خریداری کند، قیمت هر واحد کالا برابر با قیمت 150 خواهد بود.
در روش LIFO، موجودی کالاها براساس تاریخ ورود به انبار محاسبه نمیشود. به عبارت دیگر، محصولی که آخرین بار وارد انبار شده است، قبل از دیگر محصولات از انبار خارج میشود. این روش برای شرکتهایی که به تازگی با قیمتهای بالاتری مواجه شدهاند، مناسبتر است. برای مثال، اگر قیمت کالا در بازار به صورت پیوسته افزایش یابد، در این حالت، موجودی کالاهای با قیمت بالاتر در سبد LIFO ثبت میشود و موجودی کالاهای با قیمت پایینتر، در موجودی محاسباتی LIFO باقی میماند.
انتخاب بین روش FIFO و LIFO
شرکتها در انتخاب بین روش FIFO و LIFO باید به مجموعه ای از عوامل توجه کنند که شامل ارزش کالا، تغییر قیمت کالا در بازار، نیاز به مدیریت موجودی، و نحوه محاسبه هزینه فروش محصولات میشود.
بعضی از شرکتها به دلیل طولانی بودن دورههای موجودی و تنوع بالای محصولات، ممکن است نتوانند از یکی از این دو روش استفاده کنند و برای ارزیابی موجودی، از روش میانگین وزنی استفاده کنند.
برای انجام عملیات حسابداری در هر دو روش FIFO و LIFO، لازم است که تاریخچه حرکت موجودی محصولات ثبت شده و برای محاسبه هزینه فروش محصولات، روش استفاده شده نیز مشخص شود. در این روشها، موجودی محصولات و هزینه فروش محصولات تاثیر قابل توجهی در سود شرکت دارند.
FIFO و LIFO در مالیات
در بسیاری از کشورها، شرکتها میتوانند برای محاسبه هزینه فروش محصولات، از هر دو روش FIFO و LIFO استفاده کنند. با این حال، در بعضی از کشورها نیز، شرکتها باید روش LIFO را برای محاسبه هزینه فروش محصولات استفاده کنند.
علت این اجبار برای استفاده از روش LIFO، این است که این روش به شرکتها امکان میدهد که هزینه فروش محصولات را بیشتر از هزینه خرید محصولات محاسبه کنند و در نتیجه، مالیات کمتری پرداخت کنند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است استفاده از روش LIFO برای شرکتها زیانآور باشد، زیرا باعث کاهش سود ناخالص و ارزش سهام شرکت میشود.
جمع بندی
در نهایت، انتخاب بین روش FIFO و LIFO بستگی به شرایط شرکت دارد. بعضی شرکتها به دلیل تغییرات قیمت کالا در بازار، نیاز به استفاده از روش LIFO دارند، در حالی که بعضی شرکتها به دلیل نیاز به مدیریت بهتر موجودی، از روش FIFO استفاده میکنند. همچنین، در برخی کشورها، مقررات مالیاتی ممکن است شرکتها را وادار به استفاده از یکی از این دو روش کند. به هر حال، تصمیم گیری صحیح در این زمینه، به کمک حسابداران و کارشناسان مالی شرکت انجام میشود.
منابع: