مالیات شرکتها به سه نوع اصلی مالیات بر درآمد، مالیات دستمزد و مالیات بر ارزش افزوده تقسیم میشود. در این مقاله سعی داریم به معرفی انواع مالیات شرکتها بپردازیم، هر کدام را تعریف کرده و قوانینشان را بررسی کینم.
مالیات در همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر اطلاع داشتن از سیستم مالیاتی کشور و کسبوکارتان به کنترل هزینهها و سودآوری شغلتان کمک خواهد کرد. سیستم مالیاتی ایران با وجود تغییرات جدیدی که به همراه داشته است، دیگر پیچیده و غیرشفاف نیست.
محاسبه مالیات شرکتها
در ابتدا، باید نوع مالکیت شرکت شناسایی شود و با ارائه اظهارنامه مالیاتی، تمامی جزئیات درآمد و هزینهها در سال گذشته، میزان مالیات سال قبل، فعالیتهای شرکت و… معلوم گردد. شرکتهای خدماتی تا یک مبلغ درآمد خاصی، از پرداخت مالیات معاف میباشند و برای مابقی مبلغ، باید مالیات مشخصی را پرداخت کنند. کل درآمد شرکتهای خدماتی شامل فعالیتهای داخلی و خارجی آنان میشود و ۲۵ درصد از این درآمد بهعنوان مالیات محاسبه میگردد. به بیان دیگر، شرکتهای خدماتی و دیگر شرکتهای صنعتی باید ۲۵ درصد از جمع کل درآمدشان را (پس از کاهش مبلغ معافیتی) بهعنوان مالیات پرداخت کنند. در ادامه با کمک یک مثال نحوه محاسبه مالیات را توضیح میدهیم.
مالیات بر درآمد
در این مدل، شرکتهایی که در داخل یا خارج از کشور فعالیت میکنند و بعد از کسر هزینهها و معافیتها، درآمدهای آنها مشمول مالیات با نرخ 25% خواهند بود. البته برخی فعالیتها و صادرات برخی محصولات مشمول معافیت مالیاتی میشوند یا مالیاتشان کاهش پیدا میکند.
بهعنوانمثال درآمد سالانه یک شرکت 800 میلیون تومان باشد و اگر کل هزینههای مربوط به این درآمد حدود 550 میلیون تومان باشد. همچنین از درآمدی که گفته شد حدود 500 میلیون تومان آن برای صادرات محصولات کشاورزی باشد، طبق ماده 141 ق.م.م شامل معافیت مالیات بر درآمد خواهد شد.
اگر هزینه صادرات 400 میلیون باشد، 150 میلیون هزینه باقیمانده جزو درآمدهای غیر معاف است. در نتیجه، درآمد غیر معاف 300 میلیون تومان و هزینه مربوط به آن 150 میلیون تومان است. باتوجهبه نرخ 25% مالیات طبق محاسبات 36.5 میلیون تومان میباشد:
150 = 150 – 300
36.5 = 25% . 150
کاهش مالیات شرکتها
برای کاهش مالیات بر درآمد شرکتها یا باید سود نهایی کمتر و یا هزینههای قابل قبول مالیاتی بیشتری داشته باشید. همچنین میتوانید با راههای معافیت مالیاتی هر نوع کسبوکاری که دارید آشنا شوید.
هزینههای قابلقبول مالیاتی
برای این بخش، دو ماده 147 و 148 ق.م.م تعریف شده است.
- طبق ماده 147 هزینههایی که در حد متعارف باشند و بتوان به آنها استناد کرد، همچنین مربوط به همان دوره مالی باشند، جزو هزینههای قابل قبول به شمار میآیند. درصورتیکه هزینهای وجود داشته باشد که این قانون آن را پیشبینی نکرده باشد؛ اما بهموجب قانون ملزم به پرداخت آن شوید، باز هم قابلقبول میباشد. طبق تبصره این ماده، اگر هرگونه فعالیت معاف از مالیاتی داشته باشید، جزو هزینههای قابلقبول لحاظ نمیشود.
- در ماده 148 هزینههای قابل قبول لیست شدهاند:
- استخدام پرسنل (همه کارکنان باید متناسب با قوانین حقوق دریافت کنند.)
- در صورتی که محل اقامت یا ابزار اجاره ای باشند باید اجاره نامه رسمی داشته باشید.
- هزینههای آب، برق، سوخت و …
- هزینه باربری و ایاب ذهاب
در صورتی که فاکتور و رسیدی که تهیه کردهاید همخوانی نداشته باشند، ملاک بررسی سازمان دارایی فاکتور خواهد بود.
مالیات حقوق و دستمزد شرکتها
بر اساس ماده 1 ق.م.م تمام اشخصاصی که فعالیت اقتصادی دارند و یا در ازای خدماتی هزینهای دریافت می کنند، مشمول این مالیات می شوند. البته وزارتخانهها و سیستم هایی که بودجه خود را از دولت دریافت میکنند مشمول آن نیستند.
مالیات بر ارزش افزوده
یک نوع از مالیات غیرمستقیم برای شرکتها، مالیات بر ارزش افزوده میباشد که در مقایسه با سایر مالیاتها، نحوه تحصیل آن سادهتر است. تعریف ارزش افزوده، مربوط به مراحل تولید محصول و افزودن قیمت موادافزوده به کالا یا خدمات است.
باید در نظر داشت که پرداخت نهایی مالیات بر ارزش افزوده، بر عهده مصرفکننده است و این نوع مالیات، یک نوع مالیات غیرمستقیم است. طبق قوانین مالیاتی، ارزشافزوده بر اساس تفاوت بین ارزش کالا و خدمات در یک دوره مشخص تعیین میشود.
پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بهصورت مرحلهبهمرحله است، بهعبارتدیگر از زمان شروع تولید تا زمان رسیدن به مشتری، در هر مرحله باید مالیات را پرداخت کرد. بهعنوانمثال، فروشگاهها و مراکز خرید باید هر سه ماه یکبار به سامانه یکپارچه مالیات بر ارزشافزوده مراجعه کرده و مالیات مربوطه را پرداخت کنند.
نتیجهگیری
مالیات شرکتها به مبلغی گفته میشود که از سود شرکتها و سایر درآمدهای آنها دریافت میشود. این مالیات توسط دولت برای تأمین بودجههای عمومی کشور و همچنین ایجاد تعادل در توزیع درآمدها در جامعه از طریق فراهمکردن درآمد برای پرداخت هزینههای اجتماعی و اقتصادی استفاده میشود. این مالیات به سه دسته اصلی مالیات بر درآمد، مالیات دستمزد و مالیات بر ارزش افزوده تقسیم میشود که در موردشان توضیح دادیم.
منبع: