مالیات پنهان چیست؟ انواع و نحوه‌ی دریافت آن

مالیات‌هایی که به طور غیرمستقیم بر روی کالاهای مصرفی بدون اطلاع صریح مصرف کنندگانی که محصول را خریداری می‌کنند قرار می‌گیرد مالیات پنهان نام دارد. فلسفه وجودی مالیات پنهان این تصور را دارد که اگر نتوانید آن را ببینید، رفتار خرید شما تا حد زیادی بدون تغییر خواهد بود.

با ظهور سیستم‌های تراکنشی مدرن، مشاهده انواع مالیات‌های پنهان، از عوارض بزرگراهی که با استفاده از فرستنده‌های خودکار پرداخت می‌شود تا دانلود موسیقی و فیلم، بیشتر مبهم می‌شود.

انواع مالیات پنهان

در زیر انواع مالیات پنهان را نام برده و مختصری در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد:

۱. مالیات سفر خارجی

یکی از مالیات‌های پنهان مالیات سفرهای خارجی می‌باشد. این مالیات از تمام انواع سفرهای زمینی، هوایی، و دریایی به کشورهای خارجی در قالب عوارض خارج از کشور دریافت می‌شود. نوع وسیله نقلیه‌ مسافر تاثیری در این مبلغ ندارد و ثابت می‌باشد.

این مالیات به خزانه دولت واریز می‌شود و از درآمدهای عمومی دولت‌ها است. اما افرادی مانند افراد شاغل در خارج از کشور که کارنامه شغلی دارند، کارمندان وسایل نقلیه، دانشجویان، افراد دارای گذرنامه سیاسی، بیماران، مرزنشینان و زائرین اربعین از پرداخت مالیات سفر معاف هستند.

۲. مالیات بر گناه (مالیات بر کالاهای زیان آور برای بدن)

این نوع مالیات پنهان جنبه دینی و شرعی ندارد. در واقع این مالیات بر کالاهایی مثل تنباکو، سیگار، نوشابه و غیره تعلق می‌گیرد که برای بدن مضر است. وقتی شخصی این محصولات را خریداری می‌کند، به طور نامحسوس مالیات آن را  پرداخت می‌کند که مالیات بر گناه نامیده می‌شود. درآمدهای حاصل از این روش از مالیات پنهان جهت مصارف عمومی جامعه صرف می‌شود.

۳. مالیات بابت صدور کارت و پروانه‌های کسب

هر فردی که بخواهد کسب‌وکاری جدید را راه اندازی کند، باید پروانه کسب دریافت کند. جهت صدور پروانه کسب هزینه‌ای بابت حق تمبر دریافت می‌کنند که این هزینه خودش نوعی مالیات پنهان می‌باشد. تمامی کارت‌هایی که برای افراد صادر می‌شود مانند کارت پایان خدمت،گواهینامه، گواهی اشتغال به تحصیل، پروانه اشتغال، و غیره مبالغی تحت عنوان حق تمبر یا همان مالیات اخذ می‌گردد.

۴. مالیات پنهان تورمی

زمانی که تورم در یک جامعه افزایش یابد، قدرت خرید مردم کم می‌شود. در دوران تورم دولت‌ها با انتشار پول سعی می‌کنند  که کسری بودجه را جبران کنند. این امر منجر به افزایش نقدینگی، و از آنجایی که تناسبی با تولید واقعی وجود ندارد تورم بیشتر و قدرت خرید مردم کم‌تر می‌شود. در واقع مالیات تورمی بر مردم آن کشور تحمیل می‌شود، و بیشترین اشخاصی که از مالیات تورمی ضرر می‌کنند کارگران می‌باشند، چون افزایش درآمد آن‌ها با افزایش تورم متناسب نیست.

۵. مالیات بر واردات

این نوع مالیات پنهان بخشی از هزینه‌های دولت را تامین می‌کند. مالیات واردات کالا از طریق اخذ هزینه گمرکی، حق ثبت سفارش کالا، سود بازرگانی و عوارض اتومبیل‌های وارداتی دریافت می‌شود. هدف از این مالیات این است که مردم خرید محصولات خارجی را کاهش دهند و تقاضا برای محصولات داخلی افزایش یابد.

نحوه اخذ مالیات پنهان

مالیات پنهان در قیمت نهایی کالاها لحاظ شده و غیرقابل تشخیص است. مبالغی که بابت خرید بنزین یا سیگار پرداخت می‌شود شامل مالیات است. عوارض اخذ شده تحت عنوان تعرفه گمرکی بابت کالاهای وارداتی نیز نوعی دیگر اخذ مالیات است. تمام بازرگانان موظف به پرداخت تعرفه گمرکی هستند. تمامی دولت‌ها برای حفظ بازارهای بین المللی سعی می‌کنند تعرفه خود را در قالب قیمت پنهان کنند تا به تقاضای کالا خدشه ای وارد نشود و سهم خود را از بازار بین المللی از دست ندهند. با زیاد شدن این هزینه‌های پنهانی در نهایت مصرف کننده نهایی مالیات پنهانی را پرداخت می‌کند.

مزیت‌‌های مالیات پنهان

۱. مالیات پنهان‌ برای تاثیرگذاری بر رفتار مصرف کننده و کاهش تقاضا برای کالاهای ضعیف وضع می‌شود.

۲. سود مالیات پنهان ممکن است از طریق مخارج بیشتر دولت به دلیل درآمد بیشتر دولت آشکار شود.

۳. از مالیات‌های پنهان نمی‌توان فرار کرد.

۴. گردشگران، افراد غیرمقیم و کسانی که در داخل کشور کار نمی‌کنند نیز از طریق مالیات‌های پنهان به درآمد دولت کمک می‌کنند.

معایب مالیات پنهان

۱. مالیات پنهان‌ مانند مالیات بر سیگار و کالاهایی از این دست می‌تواند به صورت بسیار اندکی باعث کاهش تقاضا شود اما معمولا در مورد محصولات اعتیادآوری مانند سیگار، بالا رفتن قیمت تاثیر کمی بر رفتار مصرف کننده خواهد داشت.

۲. با این حال، از آنجایی که تقاضا برای چنین محصولاتی اغلب غیرکششی است، افزایش مالیات سیگار به دولت‌ها اجازه می‌دهد تا درآمد خود را افزایش دهند. در نتیجه، افراد فقیر در مقایسه با ثروتمندان، بار سنگینی را با همان مقدار مالیات متحمل می‌شوند.

۳. مالیات‌های پنهان باعث گرایش‌های تورمی شده که منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود. هنگام تعیین قیمت نهایی، فروشندگان باید مالیات هر کالا را تعیین کنند. این موضوع ممکن است به افزایش قیمت‌ها منجر شود.

۴. مالیات‌های پنهان راه را برای فقدان آگاهی مدنی و کاهش شفافیت در توزیع پول مالیات افراد ایجاد می‌کند.

سخن آخر

عموم جامعه از مالیات پنهان‌ آگاهی خاصی ندارند و هنگامی که نسبت به آن مطلع می‌شوند حس خوشایندی نسبت به آن نخواهند داشت. اما اگر به چشم یک تکلیف که دولت بر دوش ما، مردم جامعه گذاشته است بنگریم، موظف به آگاهی از آن هستیم. در این مقاله مفهوم مالیات‌ پنهان، انواع آن، نحوه دریافت، مزایا و معایب آن پرداخته شد.

منابع:

• tadbirtp.ir
• parmisit.com