اگر در واحد حسابداری یا مالی یک واحد تجاری فعالیت داشته باشید حتما با بحثهای مالیاتی در ارتباط بودهاید. یکی از انواع مالیاتهایی که برای صاحبین مشاغل و کسب و کار، و همینطور حسابداران اهمیت زیادی دارد، مالیات مکسوره یا به عبارت دیگر مالیات تکلیفی است، در این مقاله، حول مفهوم مالیات مکسوره توضیحاتی خواهیم داد، با ما همراه باشید.
قبل از ورود به بحث مالیات مکسوره، ابتدا لازم است به تعریف خود مفهوم مالیات بپردازیم; مالیات، پرداخت بخشی از درآمد جامعه یا سود حاصل از تجارت و به اصطلاح business به دولت، جهت ایجاد رفاه و خدمات عمومی توسط دولت به منظور برخورداری افراد جامعه به درآمد، سود و امکانات عموم بیشتر میباشد، که با دریافت این مبلغ بخشی از هزینههای مربوط به اداره کشور تأمین میگردد.
مالیات مکسوره چیست؟
مالیات انواع مختلفی دارد که یکی از آنها مالیات مکسوره است. مالیات مکسوره به بخشی از مبلغ کالا یا خدمات دریافت شده گفته میشود که مودی وجوه آن را از اصل مبلغ کسر و به حساب سازمان مالیاتی واریز میکند. مالیات مکسوره زیر مجموعه مالیات بر درآمد میباشد. یکی از خدمات مالیاتی ارائه شده توسط شرکتها همین مالیات مکسوره یا مالیات تکلیفی میباشد که خود نیز بخشی از خدمات حسابداری میباشد.
برای مثال، ملکی که توسط یک شخص بعنوان موجر به شخص دیگری بعنوان مستاجر اجاره داده میشود، مبلغ حاصل از درآمد اجاره آن مبنای محاسبه مالیات گشته، و شخص مستاجر بعنوان پرداخت کننده این مبلغ به شخص موجر، مبلغ مالیات تعلق گرفته را برای سازمان امور مالیاتی کشور واریز کند.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات مکسوره هستند؟
طبق قانون مالیات، پرداخت مالیات مکسوره وظیفهی شخص پرداخت کننده وجوه است. این مالیات مبلغی است که اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی، در زمان تخصیص دادن یا پرداخت کردن مبلغ مورد نظر در صورتحساب، باید آن را اصل مبلغ صورتحساب کسر و به نام صاحب صورتحساب برای سازمان امور مالیاتی کشور واریز کند.
انواع مالیات مکسوره کدام است؟
مالیات مکسوره انواع مختلفی دارد که آگاهی از آنها برای یک حسابدار یا شخص فعال در زمینه فعالیتهای مالی ضروری است.
در زیر انواع مالیات مکسوره را آوردهایم:
- مالیات حقوق
- قرارداد مضاربه
- قرارداد حق الوکاله
- قرارداد با موسسات بیمه
- منافع بلاعوض اموال
- نقل و انتقال سهام
- تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی
- مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن ها
- مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج
- حق الزحمه پزشکان برای کار در مراکز درمان
- مالیات اجاره موجران در اجاره ملک به اشخاص حقوقی
نحوه محاسبه مالیات مکسوره
نحوه یکسانی برای محاسبه انواع مالیات مکسوره وجود ندارد و محاسبه هر یک با توجه به قانون مالیاتی مربوطه متفاوت است. در ادامه به نحوه محاسبه برخی موارد پر کاربرد پرداخته شده است.
مالیات حقوق
مالیات حقوق، یکی از انواع مالیات بردرآمد است. مالیات بر حقوق از دسته قانونهای مالیات مستقیم میباشد، که با نسبت خاصی از درآمد شخص محاسبه میشود. بر اساس ماده ۱ قانون مالیاتهای مستقیم، تمام افراد حقیقی و حقوقی که در داخل کشور با فعالیت اقتصادی، خدماتی و غیره کسب درآمد یا سود میکنند، مشمول پرداخت مالیات هستند. طبق ماده ۸۶ قانون مالیاتهای مستقیم و تبصره آن، مالیات حقوق از دسته مالیاتهای مکسوره (تکلیفی) به حساب میآید.
مالیات مکسوره حقوق بدین گونه است که شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات حقوق پرسنل به عهده پرداختکننده حقوق (کارفرما) است. همچنین کارمندان در قبال مالیات بر درآمد حقوق وظیفهای ندارند. معمولا واحد مالی مجموعه با توجه به قوانین موجود میزان مالیات حقوق هر پرسنل را محاسبه کرده و در موعد مقررکار فرما به حساب سازمان امور مالیاتی واریز مینماید.
مالیات اجاره موجران در اجاره ملک به اشخاص حقوقی
طبق ماده ۵۳ قانون مالیاتهای مستقیم، درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار میگردد عبارت است از کل مالالاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد ۲۵٪ بابت هزینه، استهلاک و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.
حق الزحمه پزشکان برای کار در مراکز درمان.
روشهای درآمدی یک پزشک به طور معمول یکی از موارد زیر است:
۱. در یک مرکز درمانی نظیر بیمارستان، درمانگاه و غیره استخدام شده باشد.
۲. مطب شخصی داشته باشد.
۳.در مراکز درمانی مستخدم نباشد، اما به دلایل دیگری با این مراکز همکاری کند.
اگر پزشک در یک مرکز درمان استخدام باشد، ارتباط او با مرکز درمان یک ارتباط کارگر و کارفرمایی میباشد. بنابراین نحوه محاسبه مالیات وی مانند نحوه محاسبات مالیات بر حقوق میباشد.
اگر وی مطب شخصی داشته باشد مالیات وی مطابق با مالیات اشخاص حقیقی محاسبه میشود. اما اگر پزشک استخدام مراکز درمانی نباشد و به دلایلی مانند انجام عمل جراحی با یک مرکز درمانی قرار داد داشته باشد، بر اساس جزء ۱ بند ز تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۱، بیمارستانها و مراکز خدمات درمانی وظیفه دارند قبل از پرداخت حقالزحمه این اشخاص، به میزان ۱۰٪ آن مبلغ را به عنوان علیالحساب مالیات تکلیفی کسر کرده و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کنند. این پرداخت در هر دو حالت قرارداد مشارکتی و یا غیرمشارکتی یکسان است و از طریق سامانه پرداخت مالیات تکلیفی پزشکان انجام میشود.
مالیات مکسوره و قرارداد حق الوکاله:
زمانی که پروندهها به هیئتهای حل اختلاف فرستاده میشوند افراد باید یا خودشان یا وکیلشان برای دفاع حضور داشته باشند، گاهی افراد از وکلا کمک میگیرند. وکلا در ازای کاری که برای موکلان خود انجام میدهند مبلغی تحت عنوان حق الوکاله دریافت میکنند که این مبلغ با توجه به تعرفه نامه موجود تعیین میگردد.
در صورت کمک گرفتن از وکیل دادگستری، حق تمبر باید باطل گردد. حتی اگر تنها از یک شخص حقیقی کمک گرفته شود، باز هم نیاز است حق تمبر باطل گشته و مالیات مربوطه پرداخت شود. طبق قوانین و مقررات مالیاتی کشور، وکلای دادگستری و افرادی که در محاکم خاصی وکالت میکنند باید ضمن قید رقم حقالوکاله در وکالتنامههای خود، پنج درصد آن را بابت مالیات حق تمبر روی وکالتنامه الصاق و ابطال کنند.
اگر به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید میتوانید به ماده ۱۰۳ قانون مالیاتهای مستقیم مراجعه و آن را مطالعه کنید.
کلام آخر
مالیات مکسوره یا مالیات تکلیفی یکی از روشهای دریافت مالیات سازمان مالیاتی از مودیان است؛ که به تازگی امکان ثبت آن در سامانه معاملات فصلی نیز مهیا گشته است. آموزش مالیات و آشنایی با به روزترین بخشنامهها و قوانین مالیاتی، موجب بهبود سطح عملکرد شغلی و دستیابی به موقعیتهای شغلی بهتر و درآمد بالاتر خواهد بود.
منابع: