ودر صورتی که کارفرما هستید یا درجایی استخدام شدهاید حتماً با مسأله محاسبه مالیات حقوق برخورد داشتهاید. مالیات حقوق، تمام کسانی که در جایی استخدام هستند و بیمه تأمین اجتماعی دارند را شامل میشود. کارفرما مالیاتی که به حقوق و مزایای کارمندان تعلق میگیرد را از حقوق آنها کسر و به دولت پرداخت میکند. مقدار این مالیات در هر سال متفاوت است. شرایطی نیز وجود دارد که، میتوان از پرداخت این نوع مالیات معاف شد. در این مقاله با مالیات حقوق و نحوه محاسبه آن آشنا خواهیم شد:
مالیات حقوق چیست؟
مطابق با ماده ۸۲ قانون مالیاتهای مستقیم، مالیات حقوق بر درآمدی تعلق میگیرد که یک شخص حقیقی در ازای کار و خدمات به شخص حقیقی یا حقوقی دیگر به صورت نقدی یا غیرنقدی دریافت میکند. مالیات حقوق، مالیات تکلیفی و مستقیم بحساب میآید. در تعریف مالیات تکلیفی میتوان گفت که کارفرما وظیفه محاسبه این مالیات و پرداخت آن را دارد و کارکنان نقشی در قبال پرداخت آن ایفا نمیکنند. همچنین مالیات مستقیم به این معنا است که این مالیات مستقیماً از درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی برداشت میشود.
در قانون مالیاتهای مستقیم مالیات حقوق با نام مالیات بر درآمد حقوق شناخته میشود. مالیات حقوق یکی از اصلیترین منابع درآمدی دولتها است. چرا که این مالیات از حقوق کارمندان کسر میشود و طبیعتاً تمام افرادی که در داخل کشور هرگونه فعالیت اقتصادی انجام میدهند، ملزم به پرداخت آن هستند.
چه مواردی مشمول مالیات حقوق میشوند؟
به طور کل اقلام مشمول مالیات حقوق ۶۶ مورد هستند که در جدول زیر این موارد را میتوانید مشاهده کنید.
حق افزایش بهرهوری تولید | ۳۴ | حقوق اصلی (ثابت) | ۱ |
حق تولید | ۳۵ | اضافه کار | ۲ |
حق کمیسیون فروش | ۳۶ | کسری انبار | ۳ |
جمعه کاری | ۳۷ | محرومیت از تسهیلات زندگی | ۴ |
جیره نقدی | ۳۸ | فوقالعاده محل خدمت | ۵ |
مزایای نقدی | ۳۹ | فوقالعاده مرزی | ۶ |
پول صبحانه | ۴۰ | فوقالعاده شرایط محیط کار | ۷ |
مزایای تولید | ۴۱ | نوبت کاری | ۸ |
کارمزد | ۴۲ | فوقالعاده کشیک | ۹ |
فوقالعاده محل خدمت | ۴۳ | فوقالعاده جذب | ۱۰ |
پول اتوبوس (غیر از خرج خرید) | ۴۴ | مزایای ارزی | ۱۱ |
فوقالعاده سیاری | ۴۵ | ایاب و ذهاب | ۱۲ |
حق آنکال | ۴۶ | حق خواروبار | ۱۳ |
حق آکورد (تولید) | ۴۷ | حق امضا | ۱۴ |
فوقالعاده کیلومتری | ۴۸ | حق باجه | ۱۵ |
حق مشاوره | ۴۹ | حق سرپرستی | ۱۶ |
پول جارو | ۵۰ | حق مدیریت | ۱۷ |
حق مسکن | ۵۱ | حق خزانه | ۱۸ |
سایر مزایای غیرنقدی به قیمت تمام شده | ۵۲ | حق سرایداری | ۱۹ |
مسکن با اثاثیه | ۵۳ | حق حسابرسی | ۲۰ |
مسکن بدون اثاثیه | ۵۴ | حق پاسداری | ۲۱ |
اتومبیل اختصاصی با راننده | ۵۵ | حق نمایندگی بیمه | ۲۲ |
اتومبیل اختصاصی بدون راننده | ۵۶ | حق ترانسپورت و سرویس | ۲۳ |
عیدی سالانه یا پاداش آخر سال | ۵۷ | حق دیپلم | ۲۴ |
سایر مزایای پرداختنی غیرنقد به کارگران | ۵۸ | برودت (بدی آبوهوای سردخانه) | ۲۵ |
تغذیه | ۵۹ | حق فنی | ۲۶ |
پول شیر | ۶۰ | حق انبارداری | ۲۷ |
حق تأهل | ۶۱ | حق شیفت | ۲۸ |
حق عیال | ۶۲ | حق یک وعده غذا | ۲۹ |
حق اولاد | ۶۳ | حق پول نهار و شام | ۳۰ |
پول لباس کار | ۶۴ | فوقالعاده نگهبانی | ۳۱ |
بهای صابون | ۶۵ | فوقالعاده کشیک | ۳۲ |
فوقالعاده بدی آبوهوا | ۶۶ | حق ثابت | ۳۳ |
مالیات بر درآمد حقوق
مالیات بر درآمد حقوق یکی از انواع مالیات های تکلیفی است. بدین معنی که پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص حقوق، مکلف می باشند مالیات متعلقه را کسر و تا پایان ماه بعد با صورتی حاوی نام و نشانی دریافت کنندگان و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت کنند.
مبنای اخذ مالیات بر درآمد حقوق چیست؟
به استناد ماده ۸۲ قانون مالیات های مستقیم، درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته به طور نقد یا غیر نقد تحصیل می کند و مشمول مالیات بردرآمد حقوق است.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد حقوق
کلیه حقوق و مزایای حقوق بگیر مشمول مالیات بر درآمد حقوق میباشد. براین اساس مزایای غیر مستمر مانند: اضافه کار، پاداش ضمن سال ، پاداش راندمان بهره وری به عنوان درآمد، مشمول مالیات بر درآمد حقوق می باشند.
ماخذ محاسبه درآمد مشمول مالیات بر درآمد حقوق ، کل حقوق و مزایای مستمر و غیر مستمر ، قبل از اعمال کسورات می باشد، بنابراین کسورات مختلف حقوق از قبیل حق بیمه، بازنشستگی ، وام و مساعده ، تاثیری بر محاسبه مالیات بر درآمد حقوق ندارد.
جدول مالیات حقوق ۱۴۰۱
افراد با توجه به سابقه و جایگاه شغلیشان حقوق متفاوتی دریافت میکنند مالیات پرداختیشان نیز متفاوت است. میزان مالیات را به ۵ پله تقسیم کردهاند و ما نیز برای راحتی کار شما این ۵ پله مالیات حقوق را بهصورت جدولی آوردهایم. اکنون با توجه به درآمدتان، از میزان مالیاتی که ملزم به پرداخت هستید به درستی مطلع خواهید شد.
در سال ۱۴۰۱ نیز مطابق سالهای گذشته حق اولاد، حق مسکن و حق بن نیز شامل مالیات میشود. اگر فردی برای پرداخت مالیات اقدام نکند، ملزم به پرداخت جریمهای معادل ۱۰ درصد مالیات حقوقش خواهد بود. همچنین بهازای هر ماه دیرکرد، ۲.۵ درصد مالیات به جریمهاش افزوده میشود.
محاسبه مالیات حقوق در اکسل
با توجه به اینکه مالیات بصورت پله ای از حقوق ناخالص پرسنل کسر میشود، محاسبه آن در اکسل کاری نسبتاً پیچیده و حرفهای است. با توجه به جدول مالیات ۱۴۰۱ که در بخش قبل آوردیم، فرض کنید حقوق یکی از پرسنل 5۰ میلیون ریال باشد در این حالت به حقوق این شخص مالیاتی تعلق نمیگیرد، چون زیر 56 میلیون ریال است و مشمول معافیت مالیاتی ماهانه خواهد شد. اما فرض کنید فردی ۱۲۰ میلیون ریال (۱۲ میلیون تومان) حقوق بگیرد در این حالت برای این فرد ابتدا باید اختلاف آن از 56۰۰۰۰۰۰ ریال محاسبه شده (که برابر 64 میلیون ریال می باشد.) و به ازای این اختلاف ۱۰% مالیات کسر شود. حال اگر حقوق شخص در پله سوم قرار داشت، باید ۱۵ درصد از اختلاف این حقوق نسبت به کف حقوق پله سوم نیز کسر میشد.
همانطور که ملاحظه می کنید با توجه به مبلغ حقوق ناخالص (بدون کسر مالیات) هر فرد، ممکن است مالیات های مختلفی در پلکان های مورد نظر از حقوق ایشان کسر شود و بنابراین باید با کمک فرمولهای تو در تو این قوانین را در اکسل پیاده سازی کنیم.
مراحل محاسبه مالیات حقوق در اکسل
فرض کنید جدول به شکل زیر باشد: (به آدرس های اکسل توجه کنید.)
در اولین گام باید در سلول x یک نمونه صحیح و کامل از فرمول محاسبه پلکانی حقوق را بنوسیم و سپس آن را به سلول های دیگر تعمیم دهیم. در قوانین فرمول IF باید بدانید که به تعداد حالتهای ممکنِ خروجی، IF های تو در تو خواهیم داشت. در جدول مالیات مشاهده کردید که ۵ پله برای مالیات حقوق تعریف شده است و به همین دلیل باید ۵ فرمول IF را بصورت تو در تو بنویسیم.
برای دانلود فایل اکسل محاسبه مالیات حقوق سال 1401 روی لینک زیر کلیک کنید.
منابع: