تنخواه گردان چیست؟
در موسسات و شرکت ها برای پرداخت هزینه های جزئی و پیش بینی نشده مبلغی را بعنوان تنخواه گردان نزد فردی قرار می دهند.
باید بدانیم حساب تنخواه با حساب صندوق متفاوت است.
این مبلغ با توجه به گردش مالی موسسات متفاوت است.فرض موسسه ای ماهانه مبلغ 500،000 تومان به عنوان تنخواه در نظر می گیرد و موسسه ای دیگر مبالغ میلیونی و بالاتر.
تنخواه دار کیست؟
فردی که مبلغ تنخواه نزد او سپرده میشود را تنخواه دار می گویند.
این فرد با صندوق دار و حسابداری متفاوت است.ضمنا مسئولیت تنخواه گردانی را نمیتوان به حسابداری یا صندوق دار واگذار نمود.
وظیفه حسابدار کنترل حساب تنخواه و صندوق می باشد.
وظایف تنخواه دار در موسسات مختلف
حالت اول:تنخواه دار هزینه و خرید هایی که در شرح وظایف دارد را انجام می دهد.سپس فاکتور ها و صورتهای هزینه را تحویل می دهد.
حالت دوم:تنخواه گردان فقط پرداخت کننده مبالغی می باشد که برگه پرداخت صادر شده وخرید و انجام هزینه ها جزو مسئولیت تنخواه نمی باشد.
مبلغی که نزد تنخواه سپرده می شود فقط برای هزینه هایی که قبلا هیئت مدیره مشخص کردند باید صورت پذیرد.تنخواه دار مجز به پرداخت فاکتور های خرید و یا هزینه اجار نمی باشد مگراینکه در مسئولیت های وی ثبت شده باشد.
در موسسات برای حسابداری تنخواه از حساب تنخواه گردان استفاده می کنند.این حساب جزو حسابهای دارایی بوده و یک حساب دائمی می باشد وماهیت ان شبیه حساب صندوق است.
در هنگام پرداخت مبلغ به تنخواه ار چه مواردی را باید رعایت کنیم؟
- تنخواد دار باید تایید صلاحیت شده باشد.
- دریافت ضمانت معتبر جهت حسن انجام کار
- تنخواه دار باید در قبال هزینه هایی که انجام می دهد فاکتوریا قبص معتبر ارائه کند.
انواع تنخواه
برای ثبت عملیات تنخواه در موسسات از دو روش استفاده می شود.
تنخواه با مبلغ ثابت
تنخواه با مبلغ متغیر
روش اول تنخواه ثابت می باشد که در این روش یک مبلغی توسط هیئت مدیره در نظر گرفته می شود و به صورت ماهانه یا سالیانه به حساب تنخواه واریز می شود.این مبلغ هیچ گاه تغییر نمی کند مگر اینکه نیاز به تجدید نظر داشته و ضروری باشد.
در روش دوم مبلغی که توسط هیئت مدیره مشخص می شود می تواند در مناسبت های مختلف تغییر کند.مثلا ماهانه مبلغ 12،000،000 ریال به عنوان تنخواه پرداخت می شده و در منایب خاصی مبلغ 60،000،000 برای هزینه تدارکات پیش بینی وپرداخت می شود.
حسابداری تنخواه
به مثال زیر توجه کنید:
شرکت الف در۱۳9۸/۰۱/۰۲مبلغ ۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال تنخواه گردان را از طریق صدور چک در اختیار آقای محمدی یکی از کارکنان شرکت قرارداد. هزینه های انجام گرفته از محل تنخواه گردان آقای محمدی طی اردیبهشت ماه سال مذکور به شرح زیر است :
ملزومات 412،000
هزینه ایاب و ذهاب 341،000
هزینه سوخت و تعیمرات 415،000
هزینه پذیرایی 674،000
مجموع 1،842،000
همچنین در طی خرداد ماه سال مذکور هزینه های زیر از محل تنخواه گردان آقای محمدی انجام شده است:
هزینه ایاب وذهاب 656،000
هزینه سوخت وتعمیرات 386،000
هزینه پذیرائی 723،000
مجموع
1،765،000
در پایان خرداد ماه نیز آقای محمدی لیست هزینه های انجام شدۀ خود را پس از تأیید مدیر مربوطه به امور مالی ارائه نمود و امور مالی در تاریخ 1398/03/31 مبلغ ۱,۷۶۵,۰۰۰ ریال از طریق صدور چک در اختیار نام برده قرار داد.