6 دارایی نامشهود !

1-حق اختراع:

حقی است که به دارنده آن ،امکان تولید ، استفاده ، فروش محصول مشخصی را برای مدت معین داد نقض آن توسط ذیگرا مجاز نمی باشد.طبق ماده 33 قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب تیرماه 1310 مدت اعتبار ورقه اختراع به تقاضای مخترع پنج سال یا ده یا پانزده و یا منتهی 20 سال است.و لیکن در عمل تازمانی دارای ارزش خواهد بود که منجر به کاهش هزینه های عملیاتی و یا فروش کالا و خدمات به قیمت بیشتر شود.اگر حق اختراع به جای خرید ،توسط واحد تجاری پدید آمده باشد ،بهای تمام شده آن صرفاً شامل هزینه های مستقیم حقوقی و هزینه هایی مثل هزینه ثبت حق اختراع خواهد بود.

2-حق تالیف:

حق تالیف عبارت است از حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر هنری با نوشته ای که به مدت عمر پدی آورنده و سی سال پس از فوت او به شخص پدید آورنده و وراث او عطلا می شود، در مورد حق تالیف نیز عین اختراع، عمر مفید واقعی به ارزش اقتصادی آن بستگی داشته و تا زمان دارای منافع اقتصادی خواهد بود که بازار برای انتشار اثر وجود داشته باشد.

3-سرقفلی محل کسب(حق کسب و پیشه):

سر قفلی محل کسب ، حقی است که واحد تجاری به جهت تقدم و سابقه در اجاره ،موقعیت محل و یا موفقیت در جذب مشتری نسبت به محل معینی پیدا می کند.سر قفلی محل کسب صرفاً زمانی می تواند به عنوان دارایی قابل شناسایی باشد که در ازا پرداخت وجه نقد یا ما به ازای غیر نقدی تحصیل شده باشد .سرقفلی محل کشب ،معمولاً قابل استهلاک نبوده و به هنگام تخلیه ملک،لازم است مبلغ سر قفلی از سوی مستاجر دریافت گردد.

4-علایم و نام های تجاری:

علایم و نام های تجاری نیز حقوقی است که قابل اجاره و واگذاری می باشد .علایم تجاری عبارت است از هر قسم علامتی اعم از نقش،تصویر،رقم،حرف،عبارت،مهر،لفاف و غیر آن که برای امتیاز تشخیص محصول صنعتی یا تجاری یا فلاحتی اختیار می شود.بهای تمام شده علایم تجاری باید معادل مبلغی که بابت خرید آن پرداخت شده یا معادل هزینه هایی که صرف پدید آوردن آن گردیده ،در حسابها منظور گردد .مدت اعتبار علایم تجاری طبق ماده 14 قانون ثبت علایم 10 سال و بعد ازآن نیز قابل تمدید است و در واقع عمر قانونی محدودی ندارد.

5-حق امتیاز و فرانشیز:

حق امتیاز و فرانشیز مجوز استفاده از حقوق دیگران در ازای پرداخت مبلغ مشخص می باشد .بدین ترتیب امتیاز ساخت و حق فروش تولیدات یا انجام خدمات مشخص یا استفاده از نام و علایم تجاری به موسسه پرداخت کننده اعطا می گردد.

6-سرقفلی:

اصطلاح سر قفلی به ویژگی هایی اشاره دارد که به یک واحد تجاری امکان می دهد تا به سبب حسن شهرت ،کاراییعملیاتی ،تجربه و مهارت و یا سایر عوامل سودی مازاد بر نرخ بازده متعارف کسب کند .

اگر چه ممکن است با گذشت زمان برای خیلی از موسسات تجاری ،سر قفلی ایجاد شود.اما حسابداران از این بابت چیزی در دفاتر خود ثبت نمی کندد چرا که معتقدند تعیین مبلغ آن مستلزم اعمال قضاوتهای شخصی است و این با اصول پذیرفته شده حسابداران سازگار نمی باشد.

اصولاً به عنوان یک قاعده کلی سرقفلی فقط در صورتی در دفاتر ثبت و گزارش می شود که به مثابه بخشی از یک واحد تجاری خریداری شود .در مورد  اینکه سرقفلی چگونه باید مستهلک شود و اصولا ً استهلاک سر قفلی عمل صحیحی است یا خیر؟بحثهای متعددی توسط اندیشمندان حسابداری مطرح شده است .عده ای مخالف استهلاک سر قفلی و عده ای موافق آن می باشند و در عین حال بین آنان که موافق استهلاک سر قفلی می باشند .