مالیات
مالیات مضاعف چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
در قوانین مالیاتی، مالیات مضاعف به معنای آن است که طبق شرایط مشخصی، درآمد گذشته افراد، شرکت‌ها یا سازمان‌ها مشمول مالیات مجدد می‌شود. مطابق با قوانین مالیات مضاعف، بعضی شرکت‌ها تحت عنوان نهادهای قانونی، از سهام‌دارانشان مجزا می‌شوند. در واقع مطابق این قانون از آنجا که شرکت یک واحد مجزا به حساب می‌آید، موظف است علاوه بر مالیاتی که در حالت عادی می‌پردازد، به ازاء مبلغی که بمنظور سود به سهامداران خود می‌دهد نیز مالیات بدهد.
شاید بپرسید مالیات مضاعف در چه جاهایی بیشتر کاربرد دارد؟ اشخاص حقیقی و حقوقی که در کشورهای مختلف شعبه دارند، بیشتر با این نوع از مالیات سر و کار دارند. چرا که باید یک بار در کشور مبدأ و یک بار در کشور مقصد مالیات پرداخت کنند.
مالیات مضاعف چگونه محاسبه می‌شود؟
مالیات مضاعف وقتی مشمول شما می‌شود که در شرکت شما، اشخاص حقوقی از سهامداران خود مجزا حساب شوند. در این صورت شرکت‌ها نیز همانند اشخاص، باید مالیات درآمد سالانه خود را بپردازند. سهامداران سود سهام خود را از شرکت می‌گیرند و این پرداختی ها، دچار بدهی مالیات بر درآمد می‌شوند، بصورتی که درآمد در سطح شرکت هم مالیات می‌خورد.
مالیات مضاعف اغلب پیامد ناخواسته قوانین مالیاتی و یک عنصر منفی در سیستم مالیاتی است. به همین علت مقامات تصمیم‌گیرنده مالیات تلاش دارند تا حد امکان از وقوع آن پرهیز کنند.
اکثر سیستم‌های مالیاتی، از طریق استفاده از نرخ‌ها و اعتبارات مالیاتی مختلف تلاش می‌کنند سیستم یکپارچه‌ای بوجود آورند تا درآمد بدست آمده از یک شرکت به عنوان سود سهام، و درآمدی که مستقیماً توسط یک فرد به دست می‌آید، نهایتاً با یک نرخ مشمول مالیات شود. برای مثال نرخ مالیات شرکتی سال ۲۰۲۲، 21 درصد اعلام شده بود.
آیا مالیات مضاعف منطقی و عادلانه است؟
مالیات مضاعف بر سود سهام مسأله پیچیده و بحث برانگیزی است. خیلی از اشخاص یا شرکت‌ها معتقدند که مالیات بر سود سهام سهامداران غیرمنطقی و خارج از عدالت است، چرا که از این درآمدها قبلاً مالیات گرفته شده است.
از طرفی برخی دیگر آن را عادلانه می‌دانند. چرا که اگر سود سهام مالیات نداشته باشد، افراد ثروتمند می‌توانند از طریق خرید سهام زیاد و دریافت سود سهامی، بدون پرداخت هیچگونه مالیات، درآمد هنگفتی داشته باشند. در واقع مالیات مضاعف مانعی است تا مالکیت به یک پناهگاه مالیاتی تبدیل نشود. در نتیجه پرداخت سود سهام هم وقتی است که شرکت‌ها سود سهام را به سهام داران پرداخت کنند. در غیر این صورت پرداخت مالیات مضاعف یک امر داوطلبانه خواهد بود.
آشنایی با انواع مالیات مضاعف
مالیات مضاعف را می‌توان به دو دسته مالیات مضاعف شرکتی و مالیات مضاعف بین‌المللی تقسیم نمود. در ادامه با هر یک آشنا می‌شویم.
۱. مالیات مضاعف شرکتی
پیشتر به این نوع مالیات اشاره کردیم که در سطح شرکت‌های سهامی مطرح می‌شود و آن را تحت عنوان مالیات مضاعف شرکت‌های سهامی می‌شناسند. در این مدل از مالیات مضاعف، شرکت‌ها به عنوان اشخاص حقوقی جدا از سهامداران خود در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین، در دو جا مالیات تعریف می‌شود. اول بر درآمد خالص یک شرکت مشمول مالیات و دوم به هنگام تقسیم سود سهام بین سهامداران، که مجدداً مشمول مالیات می‌شود. مالیات مضاعف شرکتی در قوانین مالیاتی بسیاری از کشورهای جهان درج شده است.
۲. مالیات مضاعف در سطح بین‌الملل
مالیات مضاعف بین‌المللی بیشتر برای شرکت‌های چند ملیتی که در کشورهای مختلف شعبه دارند شناخته شده است. این شرکت‌ها هم در کشور خود مالیات می‌پردازند و هم در در کشور محل فعالیت باید مجدد مالیات بدهند. گاهی آنقدر این مالیات زیاد می‌شود که فرآیند تجاری و صرفه اقتصادی را برای شرکت‌ها مختلف می‌کند. مثلا اگر یک بانک روسی در ایران شعبه‌ای تأسیس نماید، باید مطابق با قانون مالیات‌های مستقیم ایران و قانون مالیات روسیه، درصد مشخصی از درآمد خود را به اداره مالیات ایران و اداره مرکزی روسیه به عنوان مالیات پرداخت کند.
معافیت از مالیات مضاعف
آیا می‌توان از مالیات مضاعف معاف شد؟ بله! برای معافیت از مالیات مضاعف دو راه وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
کشورهای معاف از مالیات
در برخی از کشورها برای تشویق سازمان‌ها، شرکت‌ها و سرمایه گذاران خارجی، مزایای مالی و مالیاتی ویژه‌ای تعریف می‌شود. مثلاً در برخی از این کشورها، مطابق با قانون مالیاتی، نرخ مالیات بر درآمد شرکت‌های خارجی صفر یا نزدیک به صفر است. با وجود این قانون، مسلماً این کشورها برای مؤسسات و شرکت‌های مختلف، مقصد ایده‌آلی هستند تا سود بیشتری را برای خود متصور باشند.
اعتبار مالیاتی خارجی
اعتبار مالیاتی خارجی (FTC) از اعتبارات مالیاتی ویژه به حساب می‌آید که شرکت‌ها را از پرداخت مالیات در برخی از کشورهای خارجی معاف می‌سازد. مالیات بر درآمد، دستمزد، سود سهام، بهره و حق امتیاز مشمول اعتبار مالیاتی خارجی هستند.
کلام آخر
درک مفهوم مالیات مضاعف و آشنایی با انواع آن به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با بررسی شرایط خود و اقدام مناسب از پرداخت این مالیات معاف شوند. در برخی از موارد شرکت‌های سهامی طبق قانون می‌بایست نسبت به پرداخت مالیات مضاعف اقدام کنند. همچنین نرم‌افزارهای حسابداری نیز می‌توانند مالیات مضاعف را حساب کنند و در نتیجه حسابداران نیز براحتی با استفاده از این ابزار قادر به درنظر گرفتن این مالیات در حساب‌های شرکتی خواهند بود.
منابع:
فرم مشاوره رایگان
مقالات
ویديوهای رایگان
محصولات
راهنمای سایت
استعلام گواهینامه
تماس با ما
درباره ما
