هزینه سربار شامل هزینههای مربوط به انجام فعالیتی است که ارتباطی با تولید محصول یا خدمات مورد نظر ندارد، اما ضروری میباشد. به عنوان مثال، هزینههایی که برای حمل و نقل مواد اولیه، خرید تجهیزات و ماشین آلات، هزینههای اجاره محل کار، هزینههای بیمه، کارمزد و تعهدات به سهامداران و… صرف میشود، هزینههای سربار به شمار میرود.
میزان هزینه سربار در شرکتها و به دنبال آن، کنترل هزینه سربار، یکی از مسائل پیچیده و اساسی در مدیریت است. با در نظر گرفتن اهمیت مدیریت هزینهها در فضای رقابتی کنونی و سختگیری تجارت بین المللی، مدیران باید از تکنیکهای مربوط به کاهش هزینه سربار استفاده کنند. در این مقاله، به بررسی معنای هزینه سربار ، روشهای کوتاه کردن آن، پیامدهای اقتصادی و غیراقتصادی هزینه سربار و مزیتهایی که کاهش هزینه سربار دارد، پرداخته خواهد شد.
معنای هزینه سربار
هزینههایی که خارج از مراحل اصلی تولید و خدمات مرتبط با محصول یا خدمات واقعی شرکت هستند، هزینه سربار نامیده میشوند. شامل هزینههایی نظیر مدیریت شرکت، حقوق و دستمزد کارکنان، اجاره و خرید دفتر و تجهیزات، شرکت در نمایشگاهها و کنفرانسهای صنعتی، تبلیغات، بیمه و سایر هزینههای مرتبط با تولید و خدمات شرکت مانند برق، گاز و آب نیز هزینه سربار محسوب میشوند.
یکی از راهکارها برای کاهش هزینه سربار، کاهش عواملی است که موجب ایجاد آن هستند. جداسازی خدمات و حذف خدمات غیرضروری خدمات تولیدی از راه کارهای کاهش هزینه سربار است. در این روش، درصد خدمات مربوط به تولید را افزایش میدهیم و به همین ترتیب، درصد خدمات حفظ و نگهداری را کاهش میدهیم.
بطور کلی، انواع هزینه سربار عبارتند از:
- هزینههای زیرساختی: شامل هزینههایی مانند اجاره، تأمین ابزار و تجهیزات، تأمین جریان برق و غیره.
- هزینههای زیرساختی مدیریتی: شامل هزینههایی مانند معاشات کارکنان، هزینههای آموزش، هزینههای بیمه، هزینههای حمایتی و غیره.
- هزینههای بازرگانی: شامل هزینههایی مانند تأمین بستهبندی و حمل و نقل، هزینههای تبلیغات، هزینههای بازاریابی و غیره.
- هزینههای اداری: شامل هزینههایی مانند تأسیس برای پاسخگویی به خدمات مشتریان و مدیریت دفاتر، هزینههای دفاتر خرید و فروش و غیره.
- هزینههای اجتماعی: شامل هزینههایی مانند تأمین امنیت و پایاب خدمات بهداشتی و درمانی و تأسیس کمکهای مالی به افراد کمدرآمد و غیره
- هزینههای تولید: هزینههای مربوط به تولید کالا یا خدمات، مثل هزینههای ماشین آلات، مواد اولیه، نیروی انسانی و غیره
- هزینههای مالی: شامل هزینههای مربوط به سرمایه گذاری، وامهای بانکی و بدهیهای مستحق پرداخت، مثل بهره و جریمههای مالی.
- هزینههای تحقیق و توسعه: شامل هزینههای مربوط به کارگاههای تحقیق و توسعه، تعمیر و نگهداری تجهیزات، هزینههای دانشمندان و دانشجویان و …
- هزینههای قانونی و مالیاتی: شامل هزینههایی میشود که برای رفع مشکلات حقوقی، مستندسازی، مالیات، وکالت نیاز است.
- هزینههای فروش: هزینههای مربوط به فروش کالا، از جمله هزینههای تبلیغات، تخفیفها، تحویل کالا، بسته بندی، حمل و نقل و …
محاسبهی هزینهی سربار
برای محاسبه هزینههای سربار، روشهای مختلفی وجود دارد که در زیر به برخی از این روشها اشاره میشود:
روش مستقیم
در این روش، هزینههای سربار به صورت مستقیم به محصولات نسبت داده میشوند. برای انجام این کار، هزینههای سربار باید به چندین پایه تقسیم شوند، مانند ساعت کاری، تعداد قطعات تولید شده، وغیره. سپس مقدار هر پایه برای هر محصول محاسبه میشود و سپس به صورت مستقیم به محصولات اضافه میشود.
روش استاندارد
در این روش، هزینههای سربار بر اساس تعیین بودجهای که برای هر پایه هزینهای مشخص شده روی محصول نسبت داده میشوند. پس از تعیین مقدار بودجهای که باید برای هر پایه پرداخت شود، هزینههای واقعی محاسبه و با بودجه مقایسه میشوند، تا به مقدار اختلاف برسیم. در این روش، محاسبه درصد بودجه از هزینههای حاصل شده برای هر پایه، میتواند به عنوان تعیین هزینههای سربار نسبی به کار گرفته شود.
روش پیشرفته
در این روش، هزینههای سربار با استفاده از یک سیستم پیشرفته محاسبه میشوند. در این روش، به جای تعیین و تفکیک هزینههای سربار بر اساس پایههای متفاوت، از یک سیستم مدیریتی پیشرفته استفاده میشود که تمام اطلاعات مربوط به فرآیند تولید را دریافت میکند و هزینههای سربار را با توجه به پیشرفت فرآیند تولید و مصرف منابع محاسبه میکند.
با توجه به اینکه هزینههای سربار میتوانند تأثیر بسیار زیادی بر روی قیمت نهایی محصولات داشته باشند، لذا بهترین روش برای محاسبه آن باید به دقت و دقیق بوده و به شرایط محیطی کسب و کار بستگی داشته باشد
سخن آخر
هزینههای سربار یا افزونه (Overhead Costs) به هزینههایی اطلاق میشود که به عنوان جزءی از هزینههای تولید در طول فرآیند تولید محصول پیش میآیند، اما به شکل مستقیم به محصولات مورد نظر مرتبط نیستند. هزینه سربار به هر هزینهای گفته میشود که مستقیماً به تولید یا خدمات ارائه شده مربوط نشود، بلکه به طور غیرمستقیم بر روی فرآیند تولید یا خدمات مؤثر باشد.
منابع: