تراز آزمایشی یک گزارش حسابداری است که مانده پایانی حسابهای دفتر کل را فهرست میکند. این بدان معنی است که مجموع تمام حسابهای دارایی، بدهی، حقوق صاحبان سهام، درآمد، هزینه، سود و زیان را بیان میکند.
تراز آزمایشی به عنوان بخشی از فرآیند بسته شدن پایان ماه اجرا میشود. این گزارش اساساً برای اطمینان از اینکه مجموع تمام بدهیها برابر با کل اعتبارات است استفاده میشود. این بدان معناست که هیچ ثبت نامتوازنی در ژورنال در سیستم حسابداری وجود ندارد که تولید صورتهای مالی دقیق را غیرممکن کند.
از تراز آزمایشی همچنین برای جمعآوری صورتهای مالی بصورت دستی نیز استفاده میکنند، اگرچه با استفاده غالب از سیستمهای حسابداری رایانهای که صورتها را بهطور خودکار ایجاد میکنند، به ندرت گزارش دستی برای این منظور استفاده میشود.
انواع ترازهای آزمایشی
هنگامی که برای اولین بار یک گزارش تراز آزمایشی آماده میشود، به آن تراز آزمایشی تعدیل نشده گفته میشود. سپس، هنگامی که تیم حسابداری هر گونه خطای یافت شده را تصحیح میکند و برای مطابقت دادن صورتهای مالی با چارچوب حسابداری (مانند GAAP یا IFRS)، اصلاحاتی را انجام میدهد، این گزارش تراز آزمایشی تعدیل شده نامیده میشود. تراز آزمایشی پس از ثبت بایگانی میشود. در نهایت، پس از پایان دوره، تراز آزمایشی پس از بسته شدن خوانده میشود که شامل ماندههای اولیه برای فعالیتهای حسابداری سال آینده است.
نحوه استفاده از تراز آزمایشی
اگر شرکتهای تابعه در سازمانی وجود داشته باشند که نتایج خود را به شرکت اصلی گزارش کنند، شرکت مادر میتواند از هر شرکت فرعی یک تراز آزمایشی نهایی درخواست کند که از آن برای تهیه نتایج تلفیقی برای کل شرکت استفاده میکند. از طرف دیگر، شرکت مادر ممکن است از همه شرکتهای تابعه خود بخواهد از یک سیستم حسابداری استفاده کنند، به طوری که تمام نتایج شرکتهای فرعی به طور خودکار در صورتهای مالی تلفیقی جمعآوری شوند.
مشکلات مربوط به تراز آزمایشی
حتی زمانی که مجموع بدهی و بستانکار ذکر شده در تراز آزمایشی با هم برابر باشد، به این معنی نیست که هیچ خطایی در حسابهای فهرست شده در تراز آزمایشی وجود ندارد. در زیر به چندین روش اشاره میکنیم که ممکن است از طریق آنها خطا رخ دهد و در عین حال با بررسی تراز آزمایشی قابل تشخیص نباشد.
ورود به حساب اشتباه
ممکن است یک بدهی در حساب اشتباهی وارد شده باشد، اما کل بدهی درست باشد. به عنوان مثال، یک کارمند حسابهای پرداختنی یک صورتحساب تامین کننده 100 دلاری را به عنوان بدهی هزینه منابع و یک اعتبار 100 دلاری نیز به حساب بدهی حسابهای پرداختنی ثبت میکند. این مبلغ بدهی باید در حساب هزینه خدمات آب و برق ثبت میشد، اما مانده آزمایشی همچنان نشان میدهد که مبلغ کل بدهیها برابر با تعداد کل اعتبارات است.
ورود به مقدار اشتباه
ممکن است ورودی با مقدار اشتباهی وارد شده باشد. به عنوان مثال، ورودی که در آن بدهی و اعتبار هر دو باید 100 دلار باشد، به جای آن به عنوان 1000 دلار به هر دو حساب بدهی و اعتبار وارد میشود. در اینجا حساب متعادل است و از طریق بررسی تراز آزمایشی قابل مشاهده نیست اما در عین حال تراز نادرست است.
ورودی معکوس
یک ورودی ممکن است به صورت معکوس ثبت شود، جایی که مبلغی که باید بدهکار شود، به عنوان بستانکار ثبت شود و برعکس. این یک خطای خیلی ساده است که در آن ورودی همچنان متعادل است و بنابراین با بررسی تراز آزمایشی، اشتباه مشخص نمیشود.
چه کسی از تراز آزمایشی استفاده میکند؟
کاربر اصلی تراز آزمایشی، برای حسابدار است. این شخص از آن به عنوان بخشی از فرآیند بسته شدن حساب پایان ماه و پایان سال استفاده میکند تا اطمینان حاصل شود که مجموع بدهی و اعتبار مطابقت دارند. در غیر این صورت، تحقیقات بیشتری لازم است. بعلاوه، حسابرسان هنگام شروع حسابرسی معمولاً تراز آزمایشی پایان سال را درخواست میکنند تا بتوانند مانده حساب موجود در گزارش را به نرم افزار حسابرسی خود منتقل کنند. آنها ممکن است یک نسخه الکترونیکی را بخواهند که راحت تر بتوانند آن را در نرم افزار خود کپی کنند.
تراز آزمایشی صرفاً برای استفاده در بخش حسابداری است. این گزارش در جای دیگری در سازمان توزیع نمیشود و توسط فرد دیگری، به جز حسابرسان، خوانده نمیشود.
تفاوت تراز آزمایشی با ترازنامه در چیست؟
تراز آزمایشی یک گزارش درون سازمانی است که در داخل شرکت استفاده میشود، در حالی که ترازنامه معمولاً برای سرمایه گذاران و مؤسسات مالی خارج از شرکت در پایان هر سال مالی منتشر میشود. وظیفه اصلی تراز آزمایشی این است که ببیند آیا کل اعتبارات و بدهیهای موجود در دفاتر موجودی حساب با یکدیگر تطابق دارد یا خیر. میتوانید برای هر ماه یا حتی هر سه ماه یک تراز آزمایشی تهیه کنید. ترازنامه اما سندی است که برای هر سال مالی تهیه میشود. ترازنامه از تراز آزمایشی به عنوان منبع استفاده میکند و تصویر کلی از امور مالی شرکت را به ذینفعان میدهد.
سخن آخر
تراز آزمایشی و ترازنامه دو سند مالی بسیار مهم برای هر کسب و کاری هستند. با این حال، تفاوتهای بسیاری این گزارشها را از یکدیگر متمایز میکند. تراز آزمایشی معمولاً به عنوان اولین گام برای تهیه ترازنامه شرکت تهیه میشود. تراز آزمایشی خلاصه ای از تراز پایانی دفاتر کل مختلف شرکت است، در حالی که ترازنامه خلاصه ای از کل بدهی ها، داراییها و حقوق صاحبان سهام شرکت است.
منابع: