اصطلاح سال مالی به هر دوره یکساله یا ۱۲ماهه حسابداری غیر از یک سال تقویمی معمولی اشاره دارد. یک سال مالی اغلب دورهای است که برای محاسبه صورتهای مالی سالانه استفاده میشود. سال مالی یک شرکت ممکن است با سال تقویمی متفاوت باشد. معمولاً زمانی که شرکتها پایان سال مالی خود را انتخاب میکنند، باید سالبهسال به آن پایبند باشند. این کار باعث میشود تا دادههای حسابداری از نظر بازههای زمانی سازگار باشند.
هرساله شرکتهای دولتی موظفاند صورتهای مالی را برای بررسی توسط اداره امور مالیاتی کشور و همچنین کمیسیون اوراق بهادار منتشر کنند. این اسناد به سرمایهگذاران اطلاعاتی در مورد عملکرد شرکت در مقایسه با سالهای گذشته میدهد. صورتهای مالی پس از پایان سال مالی هر شرکت منتشر میشود که ممکن است از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت باشد.
تعیین تاریخ سال مالی
اگر یک شرکت پایان سال مالی مشابه پایان سال تقویمی داشته باشد، به این معنی است که سال مالی در انتهای اسفند به پایان میرسد. شرکتها میتوانند با درنظرگرفتن نیازهای شرکت، سال مالی مناسبتری را که با عملیات تجاری آنها منطبقتر باشد، انتخاب کنند.
سال مالی نمیتواند هرسال تغییر کند؛ بنابراین شرکتها باتوجهبه شرایطشان باید برای آن تصمیم قاطع و مناسب بگیرند. همچنین توجه به این نکته مهم است که زمانبندی سال مالی یک شرکت، تاریخ سررسید مالیات را تغییر نمیدهد.
بهعنوانمثال، مالیاتها که بر اساس پایان سال تقویمی هستند، بدون درنظرگرفتن پایان سال مالی شرکت، پرداخت میشوند؛ بنابراین، در بسیاری از موارد، تعیین تاریخ پایان سال مالی آخر اسفند برای محاسبه مالیاتهای سررسید مساعدتر است.
مفهوم بستن سال مالی
بستهشدن پایان سال فرایند بررسی، تطبیق و تأیید همه تراکنشهای مالی و دفترکل شرکت در سال مالی گذشته است که شامل محاسبه هزینههای تجاری، درآمد، داراییها، سرمایه، حقوق صاحبان سهام و… میشود. هدف از این کار تهیه یک صورت مالی نهایی برای حسابرسی است و در سوابق مالی رسمی شرکت ذخیره شود.
در پایان سال مالی، حسابداران تفاوت بین هزینههای شرکت و بودجه، یعنی حسابهای پرداختنی و حسابهای دریافتنی را بهدقت بررسی میکنند تا مغایرتی وجود نداشته باشد.
ازآنجاییکه ممکن است بدهیهای جدی قانونی وجود داشته باشد، تهیه ترازنامه دقیق، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد از مهمترین فرایندهایی است که تیمهای مالی و حسابداری باید بهدرستی انجام دهند.
ایجاد سال مالی
کلیات ایجاد سال مالی در نرمافزارهای متفاوت حسابداری یکسان است. معمولاً پس از شروع راهاندازی نرمافزار خود سیستم اطلاعات نام و تاریخ دقیق شروع سال مالی را میپرسد. در غیر این صورت میتوانید آن را در قسمت تنظیمات و اطلاعات پایه پیدا کنید.
تغییر سال مالی
تغییر سال مالی در شرکتها، موضوعی است که ابتدا باید در جلسه هیئتمدیره شرکت مطرح و به تصویب برسد. سپس باید موضوع تغییر سال مالي در اداره ثبت شرکتها اعلام شود و آگهی آن نیز در یک روزنامه رسمی و یک روزنامه کثیرالانتشار منتشر گردد. بهعلاوه تغییر سال مالي در سایت رسمی شرکت هم باید انتشار داده شود.
اما تغییر سال مالی در نرمافزار حسابداری اینگونه است که باید گزینه سال مالی را از قسمت اطلاعات پایه نرمافزار پیدا و آن را تغییر دهیم.
بستن سال مالی
فرآیند بستن سال مالی جهت آماده سازی حساب های دفتر کل است. این کار جهت ارائه گزارش صورت های مالی و شروع فرآیند حسابداری سال مالی بعدی انجام میشود و شامل مراحل انتقال حساب های صورت سود و زیان به حسابهای ترازنامه است. این فرایندهای مهم عبارتاند از:
- تکمیل دفاتر قانونی، جمعآوری تمام اسناد دوره جاری برای بایگانی
- محاسبه تمام مطالبات کارکنان از جمله عیدی، سنوات، مرخصی و …
- محاسبه دقیق کسری و اضافات بهدستآمده از عملیات انبارگردانی
- ثبت هزینهها و درآمدهای شرکت
- لیستکردن بدهکاران و بستانکاران
- کنترل حسابها
- بستنحسابهای موقت و دائم
- صادرکردن اسناد و مدارک مالی پایانی
فرآیند بستنحسابها در نرمافزارهای حسابداری متفاوت است. به عنوان مثال برای بستنحساب در نرمافزار هلو باید در منو تنظیمات مدیریتی به عملیات بستنحسابها مراجعه کنید. توجه داشته باشید که اگرچه عملیات بستنحسابها در نرمافزارهای حسابداری مختلف میتواند متفاوت باشد؛ اما تمام آنها از قوانین یکسانی برای بستنحسابها پیروی میکنند.
سخن آخر
بهطورکلی به هر دوره دوازدهماهه حسابداری یک شرکت، سال مالی میگویند. شروع سال مالی میتواند باتوجهبه شرایط مالی و تجاری یک شرکت از ابتدای سال تقویمی، تاریخ شروع به کار شرکت و یا هر تاریخ مناسبتری باشد. در پایان سال مالی تطبیق و تأیید همه تراکنشهای مالی و دفترکل شرکت صورت میگیرد و یک صورت مالی نهایی برای حسابرسی در سوابق حسابداری شرکت ثبت میشود. در نهایت راز راحتتر بستن سال مالی این است که عملیات حسابداری در طی سال بهخوبی آماده و سازماندهی شده باشد.
منابع: